Wraz z rozwojem rolnictwa zwiększa się również emisja amoniaku i azotanów. Jest to związane głównie ze stosowaniem naturalnych nawozów (m. in. gnojowica, gnojówka, obornik) jak i mineralnych nawozów azotowych. W emisji amoniaku największy udział ma rolnictwo (97%), w tym 83% pochodzi z produkcji zwierzęcej. O tym jakie praktyki należy stosować, aby ograniczyć emisję w rolnictwie i jak wygląda sytuacja emisji w kraju można było dowiedzieć się na szkoleniu organizowanym przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa w dniu 26 marca 2019 r.
Miejscem szkolenia było Centrum Innowacyjno Szkoleniowe Lubelskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Końskowoli. Wykłady poprowadzili: zastępca Dyrektora IUNG- PIB prof. dr hab. Stanisław Krasowicz, mgr Iwona Krasowicz – Korulczyk, dr hab. Anna Podleśna, prof. dr hab. Antoni Faber, dr Zuzanna Jarosz oraz mgr Anna Jędrejek.
Jednym z najważniejszych celów szkolenia było przedstawienie odpowiednich działań służących ograniczeniu strat azotu z rolnictwa do wód. Skutkiem przedostawania się ich jest eutrofizacja, wyginięcie wielu gatunków zwierząt jak i roślin, a także skażenie wody, która nie nadaje się do spożycia przez ludzi. W walce z tym problemem ma pomóc program azotanowy, który dotyczy rolników, producentów rolnych oraz osób prowadzących działalność, którzy stosują nawozy lub przechowują odchody zwierzęce.
Stosując odpowiednie praktyki rolnicze można w dużej mierze zmniejszyć emisję azotanów. Jedną z nich jest stosowanie nawozów przy odpowiedniej temperaturze. Ma ona duży wpływ w przypadku stosowania gnojowicy (im większa temperatura >15ºC tym większa emisja amoniaku). Jak się okazuje zakwaszenie gnojowicy również ma znaczenie, im niższe pH tym większe ograniczanie emisji amoniaku. Wpływ ma także jej gęstość, rodzaj aplikacji, a także czas przyorania, który powinien być jak najkrótszy (najlepiej w ciągu 4h). W przypadku przyorania obornika od razu po jego zastosowaniu, redukcja strat amoniaku może wynosić 90 %. Duże znaczenie ma stosowanie nawozów w odpowiednią pogodę, najlepiej deszczową, ponieważ wystąpienie opadu po zastosowaniu nawozu również ogranicza emisję tych związków. Przy takich warunkach redukcja amoniaku z mocznika może wynosić o 40-70%. Nie należy zapominać o wielu innych praktykach takich jak: dostosowanie dawek nawozów do potrzeb nawozowych roślin, odpowiedni termin stosowania nawozów, sposoby ich aplikacji, właściwe żywienie zwierząt, oraz sposoby magazynowania nawozów naturalnych.
Kwestia redukcji emisji azotanów i amoniaku jest jednym z głównym poruszanych tematów. Jak sie okazuje praktyki rolnicze w dużym stopniu przyczyniają się do zmniejszenia emisji wymienianych wyżej związków. Skupienie się na stosowaniu większej ilości działań i odpowiednie stosowanie praktyk będzie miało pozytywny wpływ na środowisko w przyszłości.
Bara Ewa
