Warunki wegetacji dla roślin warzywnych w 2023 r. były na ogół mniej korzystne w porównaniu z rokiem poprzednim. Siewy warzyw nastąpiły z pewnym opóźnieniem spowodowanym niskimi temperaturami powietrza i zbytnią wilgotnością gleby. Ocieplenie, notowane w kolejnych tygodniach sprzyjało natomiast wysadzaniu rozsad i siewom warzyw odmian późnych. Znaczny spadek temperatur powietrza na początku maja stanowił silny czynnik stresowy dla roślin, zwłaszcza na plantacjach, na których nie stosowano osłon.
W drugiej połowie maja warunki pogodowe polepszyły się, umożliwiając poprawę kondycji roślin i intensywny przyrost plonu handlowego. Proces ten uległ spowolnieniu w czerwcu i lipcu, na co wpłynęły wysokie temperatury powietrza przy utrzymującym się deficycie opadów deszczu. W drugiej połowie lipca i w sierpniu nastąpił wzrost liczby opadów, lecz zarówno ich nasilenie i zakres występowania były zróżnicowane. W konsekwencji, w niektórych rejonach kraju, bilans wodny poprawił się, lecz na terenach, na których występowały deszcze nawalne i gradobicia, dochodziło do uszkodzeń roślin i strat w plonach. Duży problem w trakcie tegorocznego okresu wegetacji stanowiła silna presja ze strony chorób grzybowych oraz licznie pojawiające się szkodniki roślin. Ze względu na niekorzystne warunki pogodowe, prowadzone zabiegi ochrony cechowały się ograniczoną skutecznością. Jednocześnie z powodu znacznego wzrostu cen środków ochrony roślin część producentów ograniczała ich stosowanie. Relatywnie wysokie temperatury powietrza we wrześniu i październiku sprzyjały przyrostowi masy warzyw odmian późnych, a warunki zbioru w głównych rejonach produkcji były dobre. Z uwagi na znaczne zróżnicowanie warunków pogodowych w trakcie sezonu, jakość uzyskanych plonów jest przeważnie gorsza niż w latach ubiegłych. Zebrane warzywa cechują się mniejszą masą, a z powodu zmian fizjologicznych gorsza może być ich zdolność do długotrwałego przechowywania.
Łączną produkcję warzyw gruntowych (wczesnych i późnych) szacuje się na ponad 3,8 mln t, tj. na poziomie niespełna 3% niższym w porównaniu z rokiem ubiegłym. Na uzyskany wynik produkcyjny istotny wpływ miały korzystne warunki pogodowe w ostatnich tygodniach wegetacji. Zbiory kapusty w bieżącym roku wyniosły ok. 632 tys. t, czyli 2% mniej niż w 2022 r. Produkcję kalafiorów oszacowano na przeszło 128 tys. t, tj. o 3% mniej niż przed rokiem, przy czym jakość zebranych główek była przeważnie niezadowalająca. Produkcję cebuli oceniono na ok. 636 tys. t, czyli o ok. 2% mniej niż w roku poprzednim, zbiory marchwi obniżyły się o prawie 7% do 578 tys. t, natomiast buraków zwiększyły się o ok. 7% do niemal 259 tys. t. Zbiory pomidorów gruntowych oszacowano na 171 tys. t, tj. na poziomie zbliżonym do uzyskanego w 2022 r., zaś produkcja ogórków zmalała o 9% do niespełna 132 tys. t. Zbiory pietruszki wyniosły 148 tys. t, czyli o ok. 10% mniej niż w roku poprzednim, selerów korzeniowych zmalały o ok. 4% do 106 tys. t, a kukurydzy cukrowej zwiększyły się o ok. 16% do 154 tys. t. Łączna produkcja dyni, kabaczków i cukinii wyniosła 405 tys. t i była o ok. 7% mniejsza niż rok wcześniej. Zbiory wszystkich pozostałych gatunków warzyw gruntowych szacuje się nieznacznie powyżej 502 tys. t.
Karol Kłopot
Opracowano na podstawie
Informacji sygnalnych GUS
