Poza tradycyjnymi miodami wytwarzanymi przez pszczoły z nektaru roślin na rynku coraz częściej można spotkać miody smakowe, z dodatkami czy też ziołomiody. Różnica między nimi wynika z różnych metod ich wytwarzania oraz stosowania różnych dodatków. Dzięki tym zabiegom miód zyskuje dodatkowe właściwości odżywcze oraz smakowe, stając się tym samym bardziej atrakcyjny do spożycia.
Miody smakowe
Miody smakowe są nowością na rynku, jest to połączenie miodu, zazwyczaj wielokwiatowego i liofilizowanych owoców. W zależności od rodzaju miody te mogą zawierać 2-7% liofilizowanych owoców (owoce zazwyczaj są dodawane w postaci proszku). Dzięki temu połączeniu miód zyskuje smak i barwę dodanych owoców oraz kremową konsystencję. Proces liofilizacji to metoda suszenia sublimacyjnego zamrożonych substancji, polegająca na zamrożeniu ich w bardzo niskich temperaturach, a następnie usunięciu wody przez sublimację w warunkach próżni. W uproszczeniu, woda zawarta w owocach przechodzi bezpośrednio ze stanu stałego (lodu) do stanu gazowego (pary wodnej), omijając stan ciekły. Produkty poddane procesowi liofilizacji zachowują wartości odżywcze, naturalny smak, ale przede wszystkim nie zawierają żadnych konserwantów ani sztucznych barwników, czego nie można uzyskać w trakcie tradycyjnego suszenia. W wyniku tego procesu wilgotność w owocach spada do kilku procent, zaś smak zostaje mocno skoncentrowany. Dodanie liofilizowanych owoców do miodu sprawia, że taki produkt ma więcej wartości odżywczych niż zwykły miód. Miód zostaje wzbogacony o wartości odżywcze dodanych owoców m.in. witaminy: C i E, kwas foliowy oraz minerały: potas, sód i magnez. Ponadto miód zyskuje smak dodanych składników tworząc niekiedy niezwykłe połączenie np. miód z liofilizowaną cytryną i czosnkiem. Wariantów smakowych może być naprawę wiele, co sprawia, że każdy znajdzie swój ulubiony. Taki miód może być zdrowym zamiennikiem słodyczy lub niezwykłym dodatkiem do dań i napojów.
Miody z dodatkami
Miód z dodatkami jest zazwyczaj połączeniem miodu z innym produktem pszczelimi np.: pyłkiem kwiatowym, pierzgą pszczelą czy propolisem, ale może być również połączeniem miodu z orzechami, pistacji lub suszonymi ziołami i innymi dodatkami. W wyniku tych połączeń możemy w słodki i zdrowy sposób korzystać z prozdrowotnych właściwości dodatków umieszczonych w miodzie. Należy jednak pamiętać ze dodatki umieszczane w miodzie nie powinny zawierać wody, gdyż może to powodować fermentacje miodu.
Przykładem zdrowego dodatku może być pyłek kwiatowy, który zawiera białka w tym aminokwasy egzogenne, które są niezbędne do budowy ludzkiego białka. Znajdują się tam również lipidy, w tym nienasycone kwasy tłuszczowe, fosfolipidy oraz fitosterole, a także kwasy nukleinowe, enzymy, flawonoidy, związki fenolowe oraz cukry. Pyłek kwiatowy to bogactwo witamin tj.: B1, B2, B3, B8, B12, C, A, PP, E, D, K, H, makroelementów: sód, potas, magnez, wapń, oraz fosfor, a także mikroelementów: mangan, żelazo, nikiel, miedź, cynk, kobalt. Posiada właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe, jak również właściwości ochronne dla wątroby. Jednakże naturalny pyłek kwiatowy posiada grubą otoczkę celulozową, która jest trudno przyswajalna dla ludzkiego organizmu. Dlatego najlepiej spożywać go w postaci roztworu wodnego lub w miodzie, dzięki temu cenne składniki zostają uwolnione.
Z kolei pierzga która ma postać twardych grudek o nieregularnym kształcie oraz smaku który nie wszystkim może odpowiadać w połączeniu z miodem jest bardzie atrakcyjna do spożycia. Pierzga powstaje z pyłku kwiatowego, który pszczoły mieszają z miodem dodając przy tym swoich enzymów. Następnie mieszanka jest umieszczana przez pszczoły w komórkach, ubijana po czym ulega fermentacji mlekowej, dzięki temu może być przechowywana przez długi okres czasu. Pierzga pszczela znana jest z właściwości prozdrowotnych, podobnie jak pyłek kwiatowy, jest bogata w szereg witamin (A, B1, B2, B3, B6, C, PP, E, D, H, K, B12) oraz minerałów (żelazo, fosfor, potas, miedź, sód), jednakże dzięki fermentacji mlekowej składniki te są dużo łatwiej przyswajalne niż z „surowego” pyłku. Wszystko to sprawia, że pierzga słynie z unikatowych właściwości zdrowotnych, które pomagają w regeneracji organizmu, w szczególności po operacji czy zabiegu.
Ziołomiody
Na początek należy podkreślić, że ziołomiód nie jest miodem, a produktem pochodzenia pszczelego, wytwarzany jest przez pszczoły którym dostarczana jest pożywka cukrowa z dodatkami np.: ziół lub soku owoców. Pszczoły przerabiając syrop ziołowy, odparowują z niego nadmiar wody dodają swoje enzymy w skutek czego powstaje ziołomiód. Ziołomiódy zwykle bazują na roślinach, które nie są miododajne lub występują w niewielkich ilościach aby mogły by służyć pszczołom do produkcji miodu. Ziołomiody mają w swoim składzie witaminy oraz substancje czynne pochodzące z leczniczych ziół takich jak rumianek, mięta czy pokrzywa lub owoców jak aronia czy czarny bez, których nie znajdziemy w tradycyjnych miodach. Składniki zawarte w ziołach zostają wzmacniają przez działanie substancji zawartych w miód, zyskując dodatkowe działanie prozdrowotne.
Podsumowując, amatorzy miodu posiadają bogaty wybór produktów miodowych, po za tradycyjnymi miodami odmianowymi takimi jak np.: miód lipowy, rzepakowy czy gryczany mogą wybierać wśród wielu wariantów smakowych i dodatków umieszczonych w miodzie. Należy jednak pamiętać że pełnowartościowy miód rzetelnie pozyskany nie może być przegrzany, gdyż wówczas traci wiele ze swoich cennych własności prozdrowotnych i staje się zwykłym słodzikiem. Dlatego, aby mieć pewność ze otrzymamy pełnowartościowy produkt warto zaopatrywać się w miód od okolicznych zaprzyjaźnionych pszczelarzy.
