Uprawa ekologicznego ziemniaka

Ziemniak należy do gatunku roślin uprawnych charakteryzujących się specyficznymi wymaganiami środowiskowymi, z uwagi na:
- płytkie zaleganie systemu korzeniowego (głównie w warstwie do 40 cm),
- uprawę w szerokich rzędach (duża podatność na zachwaszczenie),

- mechaniczną pielęgnację międzyrzędzi, (wzmożona mineralizacja substancji organicznej i zwiększone zubożenie gleby w próchnicę),
- uzyskiwaną wysoką masę towarową plonu (do 40-50 t z ha),
- wysokie wymagania pokarmowe i wodne,
- długi okres pobierania składników,
- wrażliwość bulw na nieodpowiednie właściwości fizyczne (zbitość gleby) i niestabilność temperatury gleby (pogorszenie cech jakości bulw).

Aby sprostać tym wymaganiom ziemniak powinien być uprawiany na glebach będących w dobrej kulturze, z uregulowanymi stosunkami powietrzno-wodnymi, możliwie głęboką miąższością warstwy ornej o dużej zawartości próchnicy (powyżej 2%), zasobnych w składniki pokarmowe (szczególnie potas), o odczynie lekko kwaśnym (pH w KCL 5,5-6,5), wolnych od chwastów rozłogowych i korzeniowych, szczególnie perzu właściwego i ostrożnia polnego, pozbawionych kamieni. Stąd uprawa gleby pod ziemniaki w systemie ekologicznym musi uwzględniać dobre jej doprawienie, co zapewni utrzymanie właściwych stosunków powietrzno-wodnych, struktury i odchwaszczenie. Ponadto należy bezwzględnie zapewnić przed uprawą ziemniaków wprowadzenie znacznej ilości substancji organicznej czy to w formie uprawy międzyplonów z przeznaczeniem na przyoranie (najlepszymi do tego celu są rośliny motylkowe z uwagi na wprowadzenie do gleby oprócz dużej ilości masy organicznej znacznych ilości azotu), czy zastosowanie obornika lub innego rodzaju nawozu naturalnego (gnojówka, gnojowica) lub organicznego (kompost, słoma). Obornik powinien być dobrze przefermentowany i zaleca się stosować go częściej w mniejszych dawkach, gdyż wykorzystanie składników jest wtedy lepsze i korzystniej wpływa na biologiczną aktywność gleby. Najlepiej zastosować obornik wiosną, powinien być dobrze przefermentowany, czyli taki, w którym stosunek C:N wynosi poniżej 20:1, co warunkuje optymalne jego działanie nawozowe. Obornik słomiasty, w którym stosunek C:N wynosi powyżej 30:1 oprócz utrudnionego przyorania prowadzi również do przesuszenia gleby i w następstwie może być przyczyną rozwoju parcha zwykłego na bulwach. Wykorzystanie przez ziemniaki składników z obornika w pierwszym roku może wynieść do 50%, z czego azotu do 30%, czyli około 40 kg, do 30% fosforu, czyli około 20 kg i do 50% potasu, co stanowi około 90 kg. Nawozy naturalne czy organiczne powinny być wymieszane z płytko z małą objętością gleby, aby były obecne tylko w warstwie uprawnej, gdzie znajduje się główna masa korzeni. W uzasadnionych przypadkach (warstwy nieprzepuszczalne w profilu glebowym) może zachodzić konieczność zastosowania zabiegu głęboszowania. Głęboszowanie powoduje spulchnienie i rozluźnienie warstwy podornej bez jej wydobycia na powierzchnię, likwiduje podeszwę płużną, poprawia stosunki wodne w glebie. Głęboszowanie można wykonać na ściernisku po zebraniu słomy lub na kilka dni przed orką przedzimową na głębokość ok. 50 cm na glebach lżejszych i ok. 60 cm na glebach cięższych. Należy podkreślić, że udział ziemniaków w strukturze zasiewów zwiększa mineralizację próchnicy i w przypadku braku odpowiedniej ilości nawozów naturalnych czy organicznych może prowadzić do spadku żyzności gleby i w konsekwencji obniżenia plonu, zarówno ziemniaków jak i roślin następczych uprawianych po ziemniakach.

Rotacja

Optymalna długość rotacji płodozmianu w gospodarstwie ekologicznym powinna wynosić 5-7 lat, zgodnie z zasadą „dany gatunek plonuje tym wyżej, im rzadziej jest uprawiany na tym samym polu”. Niezależnie od warunków glebowych gospodarstwa, minimalna długość rotacji płodozmianu stanowić powinna 4 lata. Procentowy udział poszczególnych gatunków roślin w zmianowaniu pozwala spełnić podstawowe funkcje płodozmianu, tj. nawozową i sanitarną. Stąd udział zbóż w gospodarstwach ekologicznych powinien stanowić 40-60%. Na drugim miejscu w strukturze zasiewów płodozmianu ekologicznego znajdować powinny się rośliny motylkowate drobnonasienne wysiewane w siewie czystym jak i w mieszankach z trawami oraz rośliny strączkowe. Udział tych gatunków roślin w strukturze zasiewów powinien stanowić około 20-30%. Rośliny okopowe, w tym ziemniak stanowią w ogniwie zmianowania ważną rolę ze względu na właściwości fitosanitarne i redukcję zachwaszczenia. Ziemniak należy do roślin tolerancyjnych na stanowisko pod warunkiem jedynie odpowiedniego spulchnienia gleby i wniesienia znacznej ilości masy organicznej. Najlepsze stanowisko dla ziemniaka stanowią wieloletnie rośliny motylkowate, np. koniczyny, lucerna lub ich mieszanki z trawami oraz jednoroczne rośliny motylkowate, np. na glebach lżejszych seradela, wyka ozima, peluszka, łubin żółty, a na glebach cięższych wyka jara, groch, bobik, łubin wąskolistny i biały.

Tabela. Przykłady płodozmianów na gleby lekkie

Rotacja 4 – polowa (udział ziemniaka w strukturze 25%
1.	Ziemniaki++	Ziemniaki++	Ziemniaki++
2.	Żyto + wsiewka seradeli	Żyto + poplon(gorczyca)	Żyto
3.	Owies	Mieszanka strączkowa	Łubin żółty lub peluszka
4.	Łubin żółty lub peluszka	Żyto + wsiewka seradeli	Żyto + poplon (facelia)
Rotacja 5 – polowa (udział ziemniaka w strukturze 20%
1.	Ziemniaki++	Ziemniaki++	Ziemniaki++
2.	Żyto + wsiewka seradeli	Żyto + poplon (facelia)	Żyto + poplon (facelia)
3.	Owies + jęczmień j.	Owies + poplon (gorczyca)	Mieszanka strączkowa
4.	Żyto + poplon (gorczyca)	Mieszanka strączkowa	Gorczyca biała
5.	Mieszanka strączkowa	Żyto + poplon (facelia)	Żyto
Rotacja 7 – polowa (udział ziemniaka w strukturze 14,3%
1.	Ziemniaki++	Ziemniaki++	Ziemniaki++
2.	Żyto + wsiewka seradeli	Żyto + wsiewka seradeli	Żyto + wsiewka seradeli
3.	Owies lub jęczmień jary	Mieszanka strączkowa	Owies lub jęczmień jary
4.	Żyto + poplon (gorczyca)	Owies + poplon (łubin)	Żyto + poplon (facelia)
5.	Facelia	Żyto + poplon (facelia)	Mieszanka strączkowa
6.	Żyto	Gorczyca biała	Gorczyca biała
7.	Łubin żółty lub peluszka	Owies + jęczmień jary	Żyto

  ⁺⁺  - dawka obornika 25 t/ha

Tabela. Przykłady płodozmianów na gleby średnie

Rotacja 4 – polowa (udział ziemniaka w strukturze 25%
1.	Ziemniaki++	Ziemniaki++	Ziemniaki++
2.	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima	Pszenica ozima + poplon
3.	Jęczmień jary	Łubin b. lub groch lub bobik	Łubin b. lub groch lub bobik
4.	Łubin b. lub groch lub bobik	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima
Rotacja 5 – polowa (udział ziemniaka w strukturze 20%
1.	Ziemniaki++	Ziemniaki++	Ziemniaki++
2.	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima + poplon
3.	Jęczmień j.	Jęczmień j+ poplon	Mieszanka strączkowa
4.	Pszenica ozima + poplon	Mieszanka strączkowa	Rzepak
5.	Mieszanka strączkowa	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima
Rotacja 7 – polowa (udział ziemniaka w strukturze 14,3%
1.	Ziemniaki++	Ziemniaki++	Ziemniaki++
2.	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima + poplon	Pszenica ozima + poplon
3.	Jęczmień jary	Mieszanka strączkowa	Jęczmień jary
4.	Pszenica ozima + poplon	Jęczmień jary + poplon	Pszenica ozima + poplon
5.	Facelia	Pszenica ozima + poplon	Mieszanka strączkowa
6.	Pszenica ozima	Rzepak	Rzepak
7.	Łubin b. lub groch lub bobik	Jęczmień jary	Pszenica

  ⁺⁺  - dawka obornika 25 t/ha

Dobór odmian ziemniaka do uprawy ekologicznej

Do uprawy ziemniaków w systemie ekologicznym najbardziej przydatne są odmiany bardzo wczesne i wczesne, albo odmiany o dłuższym okresie wegetacji, ale o podwyższonej odporności na choroby, a głównie na zarazę ziemniaczaną. Ustalono 2 podstawowe kryteria doboru odmian:

1. Okres wegetacji tak krótki, aby około 75% plonu bulw było gromadzone do wystąpienia zarazy ziemniaka.
2. Uprawa odmian tak odpornych na zarazę ziemniaka, aby można było całkowicie uniknąć ochrony chemicznej przed tą chorobą, lub wystarczające byłoby stosowanie dozwolonych preparatów miedziowych do zabezpieczenia się przed dużymi stratami powodowanymi przez zarazę.

Tabela. Cechy odmian ziemniaka istotne w produkcji ekologicznej/kryteria doboru odmian

I.                    Cecha wiodąca: wczesność uzyskiwania plonu handlowego	II.                  Cecha wiodąca: odporność na zarazę
1.       Szybkie tempo wzrostu w początkowej fazie rozwoju.	1.Wysoka odporność na zarazę.
2.       Dobra reakcja na podkiełkowywanie i pobudzanie sadzeniaków.	2. Szybkie tempo wzrostu w początkowej fazie rozwoju i duża masa nadziemna.
3.       Szybkie tempo gromadzenia plonu handlowego.	3.Dobra jakość bulw.
4.       Dobra jakość bulw.	4.Wysoka plenność.
5.       Małe wymagania glebowe i nawozowe.	5. Małe wymagania glebowe i nawozowe.
6.       Wysoka odporność na wirusy.	6.Wysoka odporność na wirusy.
7.       Podwyższona odporność na zarazę.	7.Dobra trwałość przechowalnicza bulw.

 

Dobór odmian według kryterium wczesności powinien być przydatny głównie dla rejonów o sprzyjających warunkach do uprawy na wczesny zbiór. W rejonach o mniej korzystnych warunkach powinno dominować kryterium odporności na zarazę ziemniaka. Polska podzielona jest na 4 strefy pod względem optymalnych terminów sadzenia ziemniaków.

Tabela optymalne terminy sadzenia ziemniaków w Polsce wg Roztopowicz, 1997.

Najlepsze warunki do wczesnego sadzenia i uprawy ziemniaków wczesnych występują w strefie I (kolor czerwony) najgorsze w strefie IV (kolor niebieski). Pierwsze kryterium doboru odmian może więc być bardziej przydatne w dwóch pierwszych strefach (kolor czerwony i żółty) drugie kryterium powinno mieć większe zastosowanie w strefie III (kolor żółty) i IV (kolor niebieski). Optymalnym terminem sadzenia ziemniaków jest faza kwitnienia mniszka lekarskiego.

Podkiełkowywanie sadzeniaków jest zabiegiem powszechnie zalecanym w uprawie ziemniaków, ale szczególnego znaczenia powinno nabierać w produkcji ekologicznej.
Powoduje ono bowiem:
- przyspieszenie wschodów 0 1-2 tygodnie, w zależności od stanu fizjologicznego sadzeniaków i pogody od momentu sadzenia do wschodów, co sprzyja tzw. „ucieczce przed zarazą”,
- przesunięcie wegetacji na okres lepszego nasłonecznienia (zwiększenie wydajności fotosyntezy i większe przyrosty plonu),
- lepszy rozwój systemu korzeniowego, a więc lepsze wykorzystanie wody i składników pokarmowych,
- zwiększenie odporności roślin na porażenie przez wirusy,
- przyspieszenie zbioru na okres wyższych temperatur, co wpływa na zmniejszenie uszkodzeń mechanicznych i lepszą przechowywalność bulw.
Z nowszych odmian bardzo wczesnych i wczesnych dobrą reakcją na zabieg podkiełkowywania cechują się takie odmiany jak np.: Bellarosa, , Berber, Bila,Impala, Justa, Lady Claire, Lawenda, Michalina, Miłek, Vineta.

Tabela . Odmiany ziemniaka o podwyższonej odporności na zarazę wg IHAR-PIB, 2020

 

Odmiany	Stopień skali
	8	7	6-6,5
Jadalne	Gardena	-	-
Skrobiowe	Bzura, Kuras	Hinga, Inwestor	Jasia, Mieszko, Rudawa, Skawa, Widawa

Według Kapsy (2005) odmiany o stopniu odporności 7–8 (w skali 9-stopniowej) mogą pozostawać w latach, o późnym pojawieniu się zarazy, niechronione lub też wystarczająco skuteczna może być ochrona ograniczona.

Do produkcji ekologicznej powinno się wybierać odmiany o mniejszych wymaganiach glebowych (szczególnie na glebach lżejszych), oraz, jeśli nie ma możliwości nawadniania, o większej tolerancyjności na niedobory wody i o mniejszych wymaganiach nawozowych.

Czerwony-odmiany bardzo wczesne, oliwkowy- wczesne, niebieski-średnio wczesne, fioletowy- późne.

Tabela. Wykaz odmian jadalnych ziemniaka plonujących na poziomie 40 t/ha i więcej w COBORU, 2020

Wczesność	Odmiany
Bardzo wczesne i wczesne	Denar, Impresja, Lord, Miłek, Pogoria, Riviera, Tacja, Tonacja, Viviana, Altesse, Augusta, Bohun, Gwiazda, Hetman, Ignacy, Innovator, Ismena, Lawenda, Madeleine, Michalina, Owacja, Stokrotka
Średnio wczesne	Astana, Asterix, Bojar, Cekin, Finezja, Folva, Gardena, Honoratra, Irmina, Jurata, Jurek, Laskara, Lech, Malaga, Monitou, Mazur, Oberon, Orchestra, Otolia, Sagitta, Sante, Satina, Tajfun, Victoria
Średnio późne i późne	Bryza, Eurostar, Jelly

Czerwony-odmiany bardzo wczesne, oliwkowy- wczesne, niebieski-średnio wczesne, fioletowy- późne. Oznaczenia dotyczą wszystkich tabel.

Tabela. Wykaz odmian jadalnych ziemniaka o mniejszych wymaganiach glebowych i nawozowych wg

IHAR-PIB, 2020

Wczesność	Wymagania glebowe – średnie i małe	Wymagania nawozowe - małe
Bardzo wczesne i wczesne	Justa, Lord, Miłek Riviera, Viviana, Altesse, , Augusta, Bellarosa, Bila, Carrera, Ignacy, Innovator, Lady Claire, Michalina, Vineta,	Impala, Miłek, Viviana, Bila, Ignacy, Latona, Owacja
Średnio wczesne	Cekin, Tajfun,	Asterix, Ditta, Laskara, Malaga, Mazur, Satina
Średnio późne	Fianna	Fianna, Jelly

 

Tabela. Wykaz odmian jadalnych o podwyższonej odporności na wirus Y (PVY) wg IHAR-PIB, 2020

Grupa wczesności	Stopień odporności w skali 9o
	9	8	7,5-7
Bardzo wczesne i wczesne	Tacja, Tonacja, Lawenda, Magnolia, Owacja	Pogoria, Riviera, Hetman, Ismena, Madeleine	Denar, Lord, Miłek, Bila, Gwiazda, Ignacy, Michalina, ,Stokrotka Vineta
Średnio wczesne	Bojar, Finezja, Jurek, Lech, Malaga, Oberon, Sagitta, Sante	Aldona, Astana, Irmina, Jurata, Orchestra	Gardena, Irga, Mazur, Otolia, Tajfun
Średnio późne i późne	-	-	-

 

Odmiany ziemniaka zalecane do produkcji ekologicznej powinny również wykazywać odporność na mątwika ziemniaczanego. Wybór odmian pod tym kątem nie powinien przysparzać większych trudności, ponieważ zdecydowana większość odmian znajdujących się w polskim rejestrze jest odporna na ten patogen. Wprawdzie w produkcji ekologicznej obowiązuje co najmniej 4-letni płodozmian i nie ma aż tak dużego zagrożenia wystąpienia mątwika jak w produkcji intensywnej, to jednak uprawa odmian odpornych zabezpiecza plantację przed wystąpieniem tego groźnego szkodnika.

Tabela. Wykaz odmian spełniających kryteria doboru do produkcji ekologicznej wg Zarzyńskiej 2020

Wg kryterium I		Wg kryterium II
Odmiana	Uzasadnienie	Odmiana	Uzasadnienie
Bila	Odmiana wczesna, szybko gromadząca plon handlowy o dobrej jakości, odporna na wirusy Y i liściozwoju, O mniejszych wymaganiach glebowych i nawozowych.	Gardena	Odmiana średnio wczesna, bardzo wysoka odporność na zarazę, dość wysoko plonująca, plon dość dobrej jakości, wysoka odporność na wirus liściozwoju
Denar	Odmiana bardzo wczesna, szybko gromadząca wysoki plon handlowy o dobrej jakości, wysoka odporność na wirusy.	Finezja	Odmiana średnio wczesna, wysoko plonująca, dobra jakość plonu, wysoka odporność na wirus Y i liściozwoju, podwyższona odporność na zarazę.
Gwiazda	Odmiana wczesna, o szybkim tempie wzrostu, wysoko plonująca, plon dobrej jakości, wysoka odporność na wirusy	Malaga	Odmiana średnio wczesna, wysoka odporność na wirusy Y i L, bardzo wysoki plon dobrej jakości
Ignacy	Odmiana wczesna, dość szybkie tempo wzrostu, wysoki plon bulw dobrej jakości, wysoka odporność na wirusy	Mazur	Odmiana średnio wczesna wysoka odporność na wirusy Y i L, podwyższona odporność na zarazę, wysoki plon dobrej jakości
Lord	Odmiana bardzo wczesna, o szybkim tempie wzrostu, szybko gromadząca wysoki plon handlowy o dobrej jakości, wysoka odporność na wirusy.	Oberon	Odmiana średnio wczesna, bardzo wysoka odporność na wirus Y, wysoki plon bardzo dobrej jakości
Magnolia	Odmiana wczesna, o szybkim tempie wzrostu, całkowicie odporna wirusa Y, dosyć odporna na zarazę, wysoko plonująca.	Otolia	Odmiana średnio wczesna, wysoka odporność na wirusy Y i L, podwyższona odporność na zarazę, wysoki plon dobrej jakości.
Michalina	Odmiana wczesna, dość szybkie tempo wzrostu, wysoki plon dobrej jakości, odporna na wirus Y	Tajfun	Odmiana średnio wczesna, wysoka odporność na wirusy Y i L, podwyższona odporność na zarazę, dość wysoki plon o dobrej jakości, odporna na suszę
Miłek	Odmiana bardzo wczesna, o szybkim tempie wzrostu, szybko gromadząca plon handlowy o dobrej jakości, wysoka odporność na wirusy
Owacja	Odmiana wczesna, dość szybkie tempo wzrostu, wysoki plon dobrej jakości, całkowita odporność na wirus Y i wysoka na wirus liściozwoju, podwyższona odporność na zarazę.
Vineta	Odmiana wczesna, dość szybkie tempo wzrostu, wysoki plon dobrej jakości, wysoka odporność na wirusy.

 

W ekologicznym systemie produkcji zaleca się stosować rozstawę rzędów co 75 cm (i większą), która przy mniejszych roślinach uprawianych w tej technologii zapewnia szybsze obsychanie naci ziemniaczanej, co z kolei ogranicza rozwój zarazy ziemniaka. Przy szerszej rozstawie redliny są bardziej pojemne, co pozwala pomieścić duży plon bulw zapobiegając w ten sposób ich zazielenieniu. Dodatkową korzyścią szerszej rozstawy redlin jest ponadto mniejsza ilość uszkodzeń mechanicznych bulw przy zbiorze kombajnowym. Sadzeniaki o mniejszej średnicy (a tym samym masie) sadzimy gęściej. Przy rozstawie rzędów 75 cm bulwy o średnicy 3-4 cm (ok. 40g) zaleca się sadzić co 21 cm w rzędzie, sadzeniaki średnie (4-5 cm) co 27 cm a duże (5-6 cm) co 34 cm. Wysadzane bulwy należy umieszczać w glebie stosunkowo płytko, co zapewnia wcześniejsze wschody oraz zmniejsza ilość odsiewanej gleby podczas zbioru, czego efektem jest ograniczenie liczby uszkodzeń bulw podczas zbioru oraz zmniejszenie zużycia paliwa. Zalecana głębokość sadzenia powinna się równać średnicy sadzeniaka plus 1 cm, czyli bulwa powinna się znajdować na głębokości 1 cm poniżej wyrównanej powierzchni pola. W zależności od wielkości użytych sadzeniaków wynosi ona 3,5-6 cm. Sadzeniaki przykrywamy warstwą gleby grubości 12-14 cm licząc od górnej powierzchni bulwy.

Bezpośrednie regulowanie zachwaszczenia w łanie ziemniaka ekologicznego, oparte jest na metodach mechanicznych, polegającym na kilkakrotnym bronowaniu i obredlaniu aż do zwarcia rzędów. Ważne jest, by zabiegi te były przeprowadzone we właściwym terminie (faza szpilkowania chwastów). Najważniejszy jest okres od posadzenia do wschodów ziemniaka. W tym czasie zalecane jest trzykrotne bronowanie i obsypywanie roślin. Kolejne dwa zabiegi: pielenia i obsypywania należy wykonać w okresie od wschodów do zwarcia rzędów roślin. Efektywne zwalczanie chwastów wykonuje się za pomocą powszechnie dostępnych narzędzi takich jak: pielnik, pielniko-obsypnik, obsypnik, brona chwastownik itp.

Do najgroźniejszych a zarazem najważniejszych gospodarczo chorób ziemniaka należą: zaraza ziemniaka, alternarioza, rizoktonioza i czarna nóżka.

Wykaz fungicydów zalecanych do ochrony ziemniaka na plantacji ekologicznej, zgodny z listą MRiRW (stan na maj 2021 r.)

Nazwa fungicydu	Substancja aktywna	Zalecana dawka (kg/l/ha)	Karencja (dni)
Airone S.C.	Tlenochlorek miedzi, wodorotlenek miedzi	2,5 – 3,0 l/ha	7
Badge WG	Tlenochlorek miedzi, wodorotlenek miedzi	2,0 – 3,0 kg/ha	7
Cuprablau Z 35 WP	Tlenochlorek miedzi	2,4 kg/ha	14
Cuprozin Progress	Wodorotlenek miedzi	2,0 l/ha	14
Funguran PRO	Wodorotlenek miedzi	2,0 kg/ha	14

 

Preparaty miedziowe działają, zarówno na zarazę ziemniaka, jak i na alternariozę. Fungicydy te działają kontaktowo i chronią tylko części rośliny, na które zostały naniesione, toteż, by były skuteczne, muszą być zastosowane zanim dojdzie do zakażenia. Ochrona nowych przyrostów oraz zabezpieczanie roślin po ulewnych opadach wymaga powtarzania zabiegów co 5-7 dni. Skuteczność fungicydów kontaktowych w roku niskiej presji infekcyjnej będzie wystarczająca. Natomiast w roku z układem warunków pogodowych korzystnych dla rozwoju zarazy, trzy zabiegi fungicydami miedziowymi najprawdopodobniej będą niewystarczające.

Zaprawianie sadzeniaków preparatem grzybobójczym jest dość powszechne. Proradix to aktualnie dozwolony do stosowania w rolnictwie ekologicznym biologiczny środek ochrony roślin polecany do zaprawiania sadzeniaków. Biofungicyd zawiera występujące naturalnie w środowisku bakterie z rodzaju Pseudomonas, które ograniczają rozwój grzyba wywołującego rizoktoniozę.

Lista środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania w ekologicznej uprawie ziemniaka do zwalczania stonki ziemniaczanej (stan na dzień 05.10.2021 r. – źródło: MRiRW)

 

Nazwa	Substancja biologicznie czynna	Działanie	Zwalczane stadia	Zalecana dawka do jednorazowego zastosowania
Max Spin	Spinosad 240 g/l	Kontaktowe i żołądkowe; powoduje paraliż larw	Larwy we wczesnych stadiach rozwojowych	0,1 -0,15 l/ha
NeemAzal – T/S	Azadyrachtyna A – 9,8 g/l	Larwy przestają żerować, zatrzymują się w rozwoju i giną	Larwy we wczesnych stadiach rozwojowych	2,5 l/ha
Novodor SC	Bacillus thuringiensis subsp. Tenebrionis – 20 g w 1 kg środka	Żołądkowe powoduje paraliż układu pokarmowego larw	Larwy we wczesnych stadiach rozwojowych	3-5 l/ha
SpinTor 240 SC	Spinosad – 240 g/l	Kontaktowe i żołądkowe; powoduje paraliż larw	Larwy we wczesnych stadiach rozwojowych	0,1-0,15 l/ha
Spruzit koncentrat na szkodniki EC	Pyretryny – 4,59 g, olej rzepakowy – 825,3 g	Kontaktowe; pyretryny działają paraliżująco; olej rzepakowy tworzy film napowierzchni ciała szkodnika powodujący uduszenie się owadów	Stosować po zauważeniu szkodnika lub pierwszych objawów żerowania	8 l/ha

 

Poziom plonowania ziemniaka w systemie ekologicznym jest z reguły niższy w porównaniu z systemem konwencjonalnym intensywnym oraz systemem  Integrowanej produkcji, ale wyższy od uzyskiwanego w systemie ekstensywnym i średnio-krajowego plonu ziemniaka określanego corocznie przez GUS. Świadczą o tym wieloletnie wyniki badań prowadzone przez IHAR- PIB w Jadwisinie. Oczywiście jak i w pozostałych systemach, poziom plonowania ziemniaka w systemie ekologicznym ulega wahaniom w latach co jest związane z warunkami klimatycznymi okresu wegetacji a także uprawianymi odmianami. Poziom 25 ton ziemniaków z hektara za ostatnie 10-lecie pokazuje, że w systemie ekologicznym można uprawiać ziemniaki z dobrym skutkiem i co gwarantować może opłacalność tej działalności.

Żródło: Ekologiczna produkcja ziemniaka i rynek ziemniaka. Jadwisin 2021

Bożena Reniuszek