Stosowanie właściwej stawki podatku VAT jest obowiązkiem podatnika dokonującego dostawy towarów lub świadczenia usług. Stawka 23 % jest stawką podstawową. Stawki obniżone wynoszą 8 %, 5 % lub 0 %. W przypadku niektórych towarów występuje zwolnienie od podatku. Określenie przez podatnika właściwej stawki podatku jest konieczne w przypadku stawek preferencyjnych, aby nie narazić się na zaległości i tym samym nie uszczuplić należności podatkowych.
1 lipca 2020 r. wchodzi w życie tzw. nowa matryca stawek VAT (katalog towarów i usług objętych obniżonymi stawkami VAT) i nowa klasyfikacja identyfikowania towarów i usług na potrzeby podatku VAT na podstawie:
- unijnej Nomenklatury scalonej (CN) i Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB) w odniesieniu do sprzedawanych towarów,
- Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015) w zakresie wykonywanych usług.
Nomenklatura scalona jest usystematyzowanym wykazem towarów, który pozwala na sklasyfikowanie towaru dla potrzeb obrotu międzynarodowego, statystyk handlu zagranicznego UE oraz obrotu wewnątrzwspólnotowego.
W przypadku trudności w ustaleniu właściwej stawki VAT dla danego towaru lub usługi podatnik ma możliwość zwrócenia się do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie wiążącej informacji stawkowej.
WIS gwarancją zastosowania właściwej stawki podatku VAT
WIS została wprowadzona ustawą z dnia 9 sierpnia 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1751).
Podatnicy mogli wystąpić z wnioskiem o wydanie informacji już od 1 listopada 2019 r. Wydane do 30 czerwca 2020 r. wiążące informacje stawkowe dotyczą stanu prawnego, który zaczął obowiązywać od 1 lipca 2020 r.
WIS to decyzja administracyjna, w której Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej określa jaka stawka podatku VAT jest właściwa dla wskazanego towaru lub usługi. Wydana decyzja ma ułatwiać podatnikom stosowanie przepisów dotyczących stawek podatku VAT oraz zapewniać im w tym zakresie odpowiednią ochronę.
WIS będzie wiązać organ podatkowy wobec podatnika, któremu została wydana - w odniesieniu do towaru albo usługi, która jest jej przedmiotem. Od wejścia w życie nowej matrycy stawek VAT (1 lipca 2020 r.), WIS będzie wiązał wszystkie ograny podatkowe wobec podmiotów, które ją otrzymały. To znaczy, że organ, który kontroluje podatnika, nie może obciążyć sankcjami za stosowanie stawki VAT wskazanej w WIS.
Na przykład naczelnik urzędu skarbowego prowadzący wobec podatnika postępowanie podatkowe nie może w odniesieniu do czynności objętych klasyfikacją dokonaną w WIS stwierdzić, że postępując zgodnie z decyzją WIS została zaniżona albo zawyżona wysokość zobowiązania podatkowego. W takiej sytuacji podatnik nie będzie zobowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę, gdyby okazało się, że zaniżył zobowiązanie podatkowe. Nie zostanie także wymierzone dodatkowe zobowiązanie podatkowe - sankcja w VAT, ani nie otrzyma kary przewidzianej w kodeksie karnym skarbowym.
Złożenie wniosku o wydanie decyzji w sprawie WIS
Wniosek składa się do Krajowej Informacji Skarbowej na druku WIS-W w formie papierowej osobiście lub za pośrednictwem poczty. Można przesłać go elektronicznie opatrzony profilem zaufanym lub podpisem elektronicznym. Wniosek o wydanie decyzji dotyczyć może jednego towaru lub usługi. Należy szczegółowo opisać towar lub usługę będącą przedmiotem wniosku. W przypadku towaru są to informacje o jego budowie, składzie, przeznaczeniu. Do wniosku o wydanie WIS można dołączyć dokumenty jak fotografie, plany, schematy, atesty, instrukcje, informacje od producenta lub inne umożliwiające organowi wydającemu WIS dokonanie właściwej klasyfikacji towaru lub usługi.
Wniosek o wydanie WIS może złożyć:
- podatnik posiadającym numer NIP,
- inny podmiot, który dokonuje lub zamierza dokonywać dostaw towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub świadczenia usług (np. osoba fizyczna, która dopiero zamierza rozpocząć działalność gospodarczą, albo spółka w organizacji, która nie rozpoczęła jeszcze działalności).
Podatnik nie musi osobiście występować o wydanie WIS, aby uzyskać ochronę prawną, jeżeli zastosuje się do decyzji (WIS), która została wydana dla innego podmiotu, ale dotyczy towaru lub usługi tożsamej z jego działalnością.
WIS straci swoją moc, jeżeli zmienią się przepisy prawa podatkowego, do których odnosi się decyzja i jeżeli w związku z tą zmianą będzie ona niezgodna z przepisami. W takim przypadku wygaśnięcie nastąpi z dniem wejścia w życie nowych przepisów.
Zmienić albo uchylić WIS może Szef Krajowej Administracji Skarbowej, jeżeli stwierdzi, że jest ona nieprawidłowa, np. ze względu na to, że dowody na podstawie których została wydana okazały się fałszywe, albo wyszły na jaw inne istotne okoliczności, o których w dniu wydawania decyzji organ podatkowy nie wiedział. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną przez siebie WIS, ale tylko w przypadku, gdy stanie się ona niezgodna z przepisami prawa na skutek m.in. zmian w klasyfikacjach statystycznych albo w przypadku wydania wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Wniosek o wydanie WIS kosztuje 40 zł. Jeżeli wniosek będzie dotyczył kilku towarów lub usług, które tworzą jedną czynność podlegającą opodatkowaniu (świadczenie złożone), opłata będzie naliczona jako iloczyn kwoty 40 zł i liczby towarów lub usług. W przypadku, gdy rozpatrzenie wniosku o wydanie WIS wymagać będzie przeprowadzenia badania lub analizy wnioskodawca będzie zmuszony pokryć ich koszt. Opłata za wniosek o wydanie WIS podlegać będzie zwrotowi w całości – w przypadku wycofania wniosku lub w części przekraczającej należną wysokość – w przypadku uiszczenia jej w wysokości wyższej od należnej.
Decyzja WIS jest wydawana w terminie do 3 miesięcy od dnia, w którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej otrzymał wniosek. Trzymiesięczny termin może ulec wydłużeniu, jeśli wniosek będzie wymagał uzupełnienia lub gdy konieczne do wydania decyzji będzie przeprowadzenie specjalistycznych badań lub analiz.
Podatnik ma 7 dni kalendarzowych na złożenie zażalenia od decyzji WIS w przypadku postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania albo postanowienia o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia. Natomiast jeżeli podatnik nie zgadza się z wydaną decyzją WIS, przysługuje mu 14 dni kalendarzowych na złożenie odwołania.
Krystyna Laskowska