Na czym polega mechanizm podzielonej płatności?
Od 1 listopada 2019 r. mechanizm podzielonej płatności (MPP lub split payment) obligatoryjnie obejmuje 150 grup towarowych i usługowych wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, określonych zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług. Mechanizm dotyczy faktur, których wartość brutto przekracza 15.000 zł. W stosunku do pozostałych towarów i usług (niewymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT) stosuje się dobrowolność w split payment.
Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:
1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT, natomiast
2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury dokonywana jest na rachunek bankowy albo rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo będzie rozliczana w inny sposób.
Załącznik nr 15 między innymi obejmuje:
- węgiel kamienny i brunatny
- koks i półkoks z węgla kamiennego i brunatnego,
- brykiety i podobne paliwa stałe z węgla kamiennego,
- brykiety i podobne paliwa stałe z węgla brunatnego,
- żelazostopy,
- wyroby ze stali ( wyroby płaskie walcowane na gorąco, pręty, kształtowniki otwarte, rury, wyroby płaskie walcowane na zimno – przeniesione z poprzedniego załącznika nr 11,
- surowce wtórne metalowe, z tworzyw sztucznych, z gumy,
- benzyny silnikowe, oleje napędowe, gazy przeznaczone do napędu silników spalinowych – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym,
- roboty ogólnobudowlane i budowlane – przeniesione z poprzedniego załącznika nr 14,
- komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych,
- akumulatory elektryczne i ich części,
- części do silników spalinowych wewnętrznego spalania, o zapłonie iskrowym, z wyłączeniem części do silników lotniczych,
--sprzęt sygnalizacyjny elektryczny, wycieraczki do szyb, urządzenia zapobiegające zamarzaniu lub potnieniu szyb, w rodzaju stosowanych w pojazdach,
- części pozostałego sprzętu i wyposażenia elektrycznego do pojazdów,
- części i akcesoria do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowane,
- sprzedaż hurtowa części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli,
- sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych (z wyłączeniem motocykli) prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach,
- pozostała sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych, z wyłączeniem motocykli.
Zapłata należności w systemie MPP
Zapłaty z zastosowaniem split payment należy dokonywać w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub SKOK, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:
1) kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności,
2) kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto,
3) numer faktury, której dotyczy płatność,
4) numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.
Bank (SKOK) na podstawie takiego komunikatu przekazuje na właściwe konta:
- kwotę odpowiadającą kwocie podatku - na rachunek VAT, natomiast
- pozostałą kwotę - na rachunek rozliczeniowy w banku albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Regulowanie należności z rachunku VAT
Środki zgromadzone na rachunku VAT podatnika stanowią jego własność. Mimo to dysponowanie nimi odbywać się może wyłącznie zgodnie z obowiązującymi przepisami. Z rachunku VAT można zapłacić zobowiązanie w podatku VAT i wpłacić na rachunek urzędu skarbowego:
- podatek dochodowy od osób fizycznych oraz zaliczki na ten podatek, a także odsetki za zwłokę oraz odsetki od zaliczek na ten podatek,
- podatek akcyzowy, przedpłaty podatku akcyzowego, wpłaty dzienne, a także odsetki za zwłokę w podatku akcyzowym oraz odsetki od przedpłat,
- należności celne oraz odsetki za zwłokę od tych należności.
Z rachunku VAT można uregulować również należności z tytułu składek zdrowotnych i składek na ubezpieczenie społeczne.
Uwolnienie niewykorzystanych środków
W przypadku posiadania znacznych środków pieniężnych na rachunku VAT, podatnik może wystąpić z wnioskiem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego o dokonanie przelewu tych środków na wskazany przez niego rachunek bankowy albo rachunek w SKOK.
Ustawodawca nie określił terminu, w jakim można złożyć wniosek i nie wprowadził urzędowego wzoru tego wniosku.
W składanym wniosku podatnik podaje rachunek VAT, z którego mają być uwolnione środki, rachunek rozliczeniowy lub rachunek w SKOK, na który mają być przelane środki z rachunku VAT oraz wysokość środków zgromadzonych na rachunku VAT, jaka ma zostać przekazana.
Złożony wniosek podlega weryfikacji przez naczelnika urzędu skarbowego. Czas weryfikacji wynosi 60 dni od otrzymania wniosku. Naczelnik US w drodze postanowienia, wyraża zgodę na przekazanie środków z rachunku VAT. Na powyższe postanowienie podatnikowi przysługuje zażalenie. Informację o wydanym w tej sprawie postanowieniu, naczelnik urzędu skarbowego przekazuje bankowi albo SKOK.
Naczelnik urzędu skarbowego może odmówić, w drodze decyzji, wydania zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT w przypadku:
- posiadania przez podatnika zaległości z tytułu podatków i należności w wysokości odpowiadającej tej zaległości wraz z odsetkami za zwłokę, według stanu na dzień wydania decyzji (powyższe dotyczy zaległości z tytułu VAT, w tym importu towarów, z tytułu PIT, AKC oraz należności celnych i odsetek za zwłokę od tych należności),
- gdy zachodzi uzasadniona obawa, że:
- zobowiązanie podatkowe z tytułu podatków i należności, o których mowa powyżej, nie zostanie wykonane, w szczególności, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań podatkowych lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję zobowiązań podatkowych, lub
- wystąpi zaległość podatkowa z tytułu podatków i należności, o których mowa powyżej lub zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe.
Zwrot na rachunek VAT w terminie 25 dni
Jedną z korzyści stosowania podzielonej płatności podatku VAT (zarówno obowiązkowej, jak i dobrowolnej) jest możliwość otrzymania przez podatnika zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za dany okres na rachunek VAT w przyspieszonym terminie - 25 dni, licząc od dnia złożenia deklaracji bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków.
Termin 25-dniowy na dokonanie zwrotu na rachunek VAT nie może być przedłużony przez naczelnika urzędu skarbowego. Zwrot różnicy podatku na rachunek VAT nie jest uzależniony od tego, czy faktury, z których wynika wykazany podatek naliczony, zostały zapłacone z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności (MPP), czy też nie. Podatnik, który nie dokonał płatności z zastosowaniem MPP w danym okresie rozliczeniowym ma również prawo do wystąpienia o zwrot różnicy podatku na rachunek VAT.
Podatnicy stosujący mechanizm podzielonej płatności mają możliwość obniżenia kwoty zobowiązania podatkowego o tzw. skonto i zabezpieczenia przed obowiązkiem zapłaty podwyższonych odsetek za zwłokę czy zapłaty dodatkowego zobowiązania podatkowego
Sankcje za brak zapłaty w MPP
W przypadku płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności istnieje konieczność odpowiedzialności karnej. W związku z powyższym odpowiedzialność za niewywiązanie się z obowiązku w systemie podzielonej płatności została uregulowana w ustawie o VAT i w Kodeksie karnym skarbowym. Podatnik (nabywca - osoba fizyczna), który nie wypełnił swoich obowiązków w zakresie podzielonej płatności podlega odpowiedzialności karnej skarbowej.
Zgodnie z Kodeksem karnym- skarbowym podatnik, który wbrew obowiązkowi dokonuje płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. W wypadku mniejszej wagi podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Na podstawie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)
Opracowała Krystyna Laskowska