Jak prawidłowo zebrać ziemniaki i przygotować je do długotrwałego przechowywania ?

• Ustalić zaawansowanie i wyrównanie dojrzałości bulw na plantacji. Ziemniaki dojrzałe do zbioru powinny łatwo odrywać się od stolonów, a skórka nie powinna się łuszczyć i schodzić pod naciskiem kciuka.
• Przystąpić do zbioru wówczas, gdy panują stabilne warunki pogodowe - gleba jest umiarkowanie wilgotna i łatwo osypuje się z bulw, temperatura otoczenia przekracza + 10^oC.
• Sprawdzić i wyregulować sprzęt do zbioru i transportu, zwłaszcza te elementy maszyn, które mogą kaleczyć lub miażdżyć bulwy, unikać zsypywania ziemniaków na dno przyczepy, lub twarde podłoże z dużej wysokości.
• Bezpośrednio po zbiorze w bulwach zachodzą jeszcze intensywne procesy życiowe, toteż łatwo ulegają zawilgoceniu, należy je intensywnie wietrzyć przez 2 - 3 doby, do czasu, gdy wierzchołek pryzmy będzie suchy. Jednocześnie ziemniaki należy zabezpieczyć przed pozielenieniem, okrywając je plandekami, słomą itp.
• W okresie następnych 2 - 3 tygodni ziemniaki dojrzewają do długotrwałego przechowywania. W tym czasie skórka ulega skorkowaceniu i nabiera odpowiedniej odporności na uszkodzenia.
• Następnie ziemniaki należy przesortować, odrzucając bulwy uszkodzone i z objawami chorób, a potem przetransportować je na miejsce długotrwałego przechowywania, obniżając stopniowo temperaturę w pomieszczeniach przechowalniczych, aż do wymaganej, w zależności od przeznaczenia: dla sadzeniaków wynosi ona 2 - 4^oC, dla przeznaczonych do bezpośredniej konsumpcji 4 - 6^oC, zaś dla ziemniaków przeznaczonych do przetwórstwa spożywczego 6 - 10^oC.

Najnowsze odmiany ziemniaków

Krajowy rejestr odmian ziemniaka zawiera obecnie 140 odmian, w tym 108 odmian stanowią jadalne, zaś 32 - skrobiowe. W ostatnim roku skreślono z rejestru między innymi  takie odmiany, jak Aster, Felka Bona i Lawina. W 2009 r. zarejestrowano 9 nowych odmian, w tym 8 jadalnych i 1 skrobiową.  6 z nich, to odmiany zagraniczne. Wybrane cechy nowych odmian przedstawiono w tabelach 1 i  2

Tabela 1 – ocena cech konsumpcyjnych i odpornościowych na podstawie doświadczeń COBORU w latach 2007 – 2009. Ocenę odporności na wirusy dokonano w Oddziale IHAR w Młochowie

Wszystkie odmiany posiadają odporność na mątwika ziemniaczanego – patotyp Ro1

W kolumnach 5, 7, 8 i 9 przedstawiono ocenę w skali 9 – stopniowej. 9 oznacza stan najlepszy.

Tabela 2 – plenność i zawartość skrobi na podstawie doświadczeń rejestrowych  COBORU w latach 2007 – 2009.

Przydatność odmian ziemniaków na różne kierunki użytkowania

Na podstawie doświadczeń COBORU (Lenartowicz) oraz IHAR (Zgórska)
*/ odmiana nie zarejestrowana w Polsce, lecz dostępna w obrocie handlowym

Wartość odżywcza ziemniaków

Ziemniaki są źródłem wielu cennych składników pokarmowych, istotnych w diecie człowieka. 100 g ziemniaków dostarcza organizmowi 80 - 100 kalorii, głównie pod postacią węglowodanów (skrobi). Są one dobrze przyswajalne i łatwo strawne, zalecane także osobom chorym na cukrzycę. Zawierają sporo witaminy C, nieco witaminy H, B1, B2, PP i trochę soli mineralnych, wśród których najcenniejszym składnikiem jest potas, który reguluje równowagę kwasowo - zasadową w organizmie. Ziemniaki zawierają niewiele białka, ma ono jednak wysoką wartość odżywczą, oraz mało tłuszczu.

Jako źródło pożywienia są one bardzo wartościowe, stanowią nadal ważny element tradycyjnie polskiej kuchni, jednak ich spożycie wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa stale zmniejsza się. W związku ze stałym poszerzaniem oferty produktów ziemniaczanych łatwych do przyrządzania, jak ziemniaki obierane, ciasto na placki, kluski, frytki, oraz sałatki, zupy itp. czas przygotowywania potraw można znacznie skrócić. Zahamowanie spadku uprawy ziemniaków, to także warunek utrzymania wielu miejsc pracy na wsi i w mieście. Pamiętając, iż ziemniaki polskie wyróżniają się dobrym smakiem i produkowane są z małym udziałem środków ochrony roślin, warto je promować.

Wojciech Rysak

LODR Końskowola

Czytaj więcej: Rośliny energetyczne i inne