Nowe odmiany są najważniejszym nośnikiem postępu biologicznego. Szacuje się, że udział odmiany w kształtowaniu postępu biologicznego wynosi co najmniej 50%. Hodowla twórcza nowych odmian roślin sadowniczych prowadzona jest z Zakładzie Hodowli Roślin Ogrodniczych Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach. Cykl hodowlany (uzyskanie nowej odmiany) jest bardzo czasochłonny i trwa 8-12 lat dla roślin jagodowych i 12-15 lat w przypadku drzew owocowych.
Aktualnie hodowla nowych odmian prowadzona jest w 3 kierunkach:
- Hodowla odpornościowa (na choroby i szkodniki),
- Hodowla jakościowa (przydatność do przetwórstwa i zamrażalnictwa oraz na rynek świeży),
- Hodowla adaptacyjna (do lokalnych warunków klimatyczno-glebowych i technologii produkcji).
Na obecną chwilę 2 odmiany RED SZAMPION – (jabłoń), FIBION (truskawka) są zgłoszone do badań rejestrowych COBORU, a ponadto 7 odmian PINK BRAEBURN, PUTINKA, EARLY SZAMPION – jabłonie; GRANDA – wiśnia; JOWITA – śliwa; POLBEN, POLONUS – porzeczka czarna znajduje się w badaniach rejestrowych COBORU.
RED SZAMPION – jabłoń – (Gold Milenium x Szampion) – wzrost słaby, dojrzałość zbiorcza w 2 połowie IX, dojrzałość konsumpcyjna XII-III, czerwona barwa skórki, miąższ biały, odporna na parcha jabłoni, mało podatna na mączniaka i zarazę ogniową.
FIBION – truskawka – (Filon x Albion) – wzrost umiarkowanie silny, pokrój kulisty, średnio zwarty, termin dojrzewania wczesny, pomarańczowo-czerwona barwa skórki, jasno-czerwona barwa miąższu, bardzo wysoka jędrność, odporna na białą plamistość i mączniaka prawdziwego truskawki, umiarkowana podatność na czerwoną plamistość.
PINK BRAEBURN – jabłoń – (braeburn x pinova) - wzrost średnio silny, owocuje przemiennie, dojrzałość zbiorcza koniec IX, dojrzałość konsumpcyjna XII – III, różowo-czerwona barwa skórki, kremowy miąższ, odmiana mało podatna na parcha i mączniaka jabłoni, natomiast podatna na zarazę ogniową.
PUTINKA – jabłoń - wzrost średnio silny, owocuje przemiennie, dojrzałość zbiorcza koniec IX, konsumpcyjna XII-III, ciemnoczerwona barwa skórki, miąższ kremowy, odmiana mało podatna na parcha i mączniaka jabłoni, podatna na zarazę ogniową.
EARLY SZAMPION – jabłoń - (Gold Milenium x Szampion) – wzrost słaby, owocuje corocznie, dojrzałość zbiorcza koniec VIII, konsumpcyjna koniec VIII-X, jasnoczerwona barwa skórki, biały miąższ, odporna na parcha jabłoni, mało podatna na mączniaka jabłoni i zarazę ogniową.
GRANDA – wiśnia - (Granatnaja x Panda 103) – średnia siła wzrostu, wzniosły pokrój, termin dojrzewania 25-30 VI, masa owoców 4,5-5,6 g, ciemnowiśniowa barwa skórki, pestka średniej wielkości.
JOWITA – śliwa - (SH1 x Jojo) – wzrost średnio silny, pokrój średnio rozłożysty, termin dojrzewania I dekada IX, masa owoców 40-50 g, ciemnoniebieska barwa skórki, barwa miąższu żółta, pestka średniej wielkości.
POLBEN - porzeczka czarna PC-173 - (Ben Lomond x C2/1/62) – wzrost umiarkowany (nieco silniejszy od odmiany Ruben), pokrój wzniosły, termin dojrzewania średniowczesny, bardzo wysokie plonowanie, wielkość owoców średnia i duża – owoce twarde, przydatne do przetwórstwa i zamrażalnictwa (idealne do mrożenia), odmiana odporna na amerykańskiego mączniaka agrestu, potocznie nazywana ulepszoną odmianą RUBEN.
POLONUS – porzeczka czarna - ((C2/1/62 x Ben Alder) x EM B1834/145) – wzrost słaby, pokrój wzniosły, późny termin dojrzewania, owoce małe i średnie wybitnie przydatna do przetwórstwa, odmiana genetycznie odporna na wielkopąkowca porzeczkowego i amerykańskiego mączniaka agrestu.
Przykłady innych odmian porzeczek znajdujące się w krajowym rejestrze odmian COBORU:
GOFERT (Gołubka x Fertodi-1) – wczesna pora dojrzewania (razem z Tiselem lub zaraz po tej odmianie), wzrost silny, bardzo wysoka plenność, owoce duże twarde, przydatność owoców uniwersalna – idealna do mrożenia, odmiana odporna na choroby grzybowe, w małym stopniu zasiedlana przez wielkopąkowca porzeczkowego, przydatna do kombajnowego zbioru owoców.
POLARES (S12/3/83 x EMB 1834/113) – późna pora dojrzewania, plenność wysoka na dobrych glebach, owoce wybitnie przydatne do przetwórstwa (koncentrat), odmiana odporna na wielkopąkowca porzeczkowego, przydatna do kombajnowego zbioru owoców.
TIHOPE (Titania x P9/11/14) – pora dojrzewania średnio wczesna (zaraz po odmianie TISEL), bardzo wysoka plenność, owoce bardzo duże twarde, owoce przydatne zarówno do przetwórstwa jak i zamrażalnictwa (idealne do mrożenia), odmiana odporna na amerykańskiego mączniaka agrestu i rdzę wejmutkowo-porzeczkową, przydatna do kombajnowego zbioru owoców.
ORES – krzewy o średniej sile wzrostu, o pokroju zwartym, pędy liczne, odmiana o średniopóźnej porze dojrzewania, plenność wysoka, owoce twarde – nadają się do mrożenia, rośliny odporne na mróz, charakteryzują się wysoką, polową odpornością na wielkopąkowca porzeczkowego, mączniak i rdzę wejmutkowo – porzeczkową, krzewy spełniają wymogi kombajnowego zbioru owoców.
LOSAN – porzeczka czerwona, termin dojrzewania średnio wczesny – razem z odmianą Rolan, plenność bardzo wysoka, wzrost silny, pokrój wzniosły, pędy sztywne, owoce twarde – nie ciekną podczas zbioru (idealne do mrożenia), bardzo łatwy zbiór kombajnowy - praktycznie jak w czarnej porzeczce, odmiana odporna na choroby grzybowe - z tego względu odmiana jest najczęściej polecana nie tylko do upraw konwencjonalnych ale również do upraw ekologicznych.
