W dniu 26.07.2022 r. w sadzie doświadczalno-wdrożeniowym LODR w Końskowoli rozpoczęto zbiór wiśni nowym kombajnem FELIX-Z. Obecnie powierzchnie plantacji wiśni, przy braku mechanizacji zbioru, limitowane są głównie dostępem siły roboczej, co wynika głównie z niechęci producentów do korzystania z najemnych pracowników, których dostępność jest coraz mniejsza, a koszt coraz wyższy. Zbiór kombajnem owoców pestkowych, a w szczególności wiśni jest obecnie jedynym sposobem umożliwiającym zwiększenie areału ich uprawy oraz wzrostu opłacalności produkcji.

Duża wydajność i bardzo małe zapotrzebowanie na siłę roboczą znacząco obniża koszty produkcji i stwarza możliwości sprzedaży owoców po bardziej konkurencyjnych cenach.

Mechaniczny zbiór wiśni z roku na rok jest coraz bardziej popularny. Praktycznie co roku wprowadzane są nowe technologie w sadownictwie, które pozwalają zoptymalizować pracę, zredukować czas oraz zminimalizować koszty, jakie są ponoszone podczas zbiorów owoców. Koszty pracy ludzkiej są coraz droższe i coraz miej opłacalne, a wyspecjalizowane maszyny przeznaczone do zbioru mechanicznego mogą w dużym stopniu ją zastąpić lub przynajmniej zminimalizować czas ich trwania. Powierzchnia upraw wiśni w Polsce wynosi około 29 409 ha, a plony wyniosły 151,9 tyś. ton (GUS, 2019 r.), co stawia wiśnie na drugim miejscu spośród drzew pestkowych. Jednocześnie nie można zapomnieć o trudnościach związanych z dostępem siły roboczej, z którą z roku na rok jest coraz trudniej oraz wzroście kosztów produkcji takich jak pielęgnacja, nawożenie czy ochrona jakie są ponoszone przez sadowników. Niestety ze względu na coraz większe trudności ze znalezieniem pracowników oraz w związku z wyżej wymienionymi czynnikami dobrą inwestycją może okazać się kombajn przeznaczony do zbioru wiśni, który skróci czas i pozwoli ograniczyć liczbę pracowników podczas zbiorów.

Kombajn do owoców pestkowych „FELIX-Z” to maszyna zaczepiana do ciągnika, współpracująca z traktorami o mocy min. 80 KM. Urządzenie wyposażone jest w podzespoły gwarantujące skuteczną i efektywną pracę, a przy tym uzyskanie wysokiej jakości zebranych owoców. „FELIX-Z” to całorzędowy kombajn do zbioru wiśni, śliw i innych owoców pestkowych uprawianych w sadach prowadzonych według technologii szpalerowej. Innowacyjność metody polega na wprowadzeniu do zbioru owoców wiśni maszyny nowej generacji pracującej w ruchu ciągłym. Zbiór kombajnem „FELIX-Z” rekomendowany jest do dużych powierzchni upraw. Taki rodzaj maszyn pozwala na wielokrotny wzrost wydajności w stosunku do dotychczasowych rozwiązań maszyn do zbioru, które wymagały przystawania maszyny przy każdym drzewie tzw. otrząsarek. Operator ciągnika naprowadza kombajn wraz z zespołem otrząsaczy maszyny na środek zbieranego rzędu. Gałęzie kierowane są pomiędzy pręty otrząsające, które wprawiają je w szybki ruch drgający. Oderwane owoce spadają na transportery i przenoszone są do zespołu oczyszczającego. Oczyszczone z liści i drobnych zanieczyszczeń owoce kierowane są do skrzynek lub kistenów ustawionych na platformach roboczych, których ładowność wynosi 1,5 tony. Wydajność kombajnu to od 02 – 04 ha/godzinę (około 1 tony owoców na godzinę w zależności od plenności odmiany), co w znaczny sposób umożliwia zwiększenie skali produkcji owoców wiśni w gospodarstwach sadowniczych. Wprowadzenie tej technologii powinno również wyeliminować problem narastającego braku siły roboczej do zbioru wiśni oraz znaczne obniżenie kosztów produkcji wiśni, co w końcowym efekcie znacznie zwiększy konkurencyjność producentów owoców wiśni.

Prowadzenie drzew pod zbiór kombajnowy oraz cięcie drzew po zbiorach

Drzewa przeznaczone do zbioru w ruchu ciągłym kombajnem typu FELIX-Z powinny być sadzone w rozstawie 4 m x 1,5–2 m, natomiast wysokość drzew nie powinna przekraczać 3,5 m, co wynika z ograniczeń konstrukcyjnych kombajnu. Podczas zakładania nowej plantacji należy również uwzględnić długość kombajnu, która wynosi około 7 m i przygotować odpowiednio duże uwrocia.

Sierpień to również idealny miesiąc do prowadzenia cięcia drzew pestkowych. Jest mniej opadów, co sprzyja szybkiemu gojeniu się ran. Drzewka prowadzone pod kombajnowy zbiór powinny charakteryzować się silnym przewodnikiem oraz wiotkimi gałązkami wymienianymi co 3-4 lata, w celu zabezpieczenia przed infekcjami wtórnymi grube rany po cięciu można zamalować farbą emulsyjną z dodatkiem preparatów miedziowych, oprócz tego po cięciu drzewa należy opryskać jednym z fungicydów miedziowych. Odległość pędów od ziemi nie powinna być mniejsza jak 1,0 m, natomiast owocowanie na nich powinno być przesunięte na około 15 cm od przewodnika.

W celu wyrównania dojrzewania i zmniejszenia siły wiązania pomiędzy owocem, a szypułką na 10 dni przed zbiorem plantację można opryskać środkami z grupy regulatorów wzrostu takimi jak Agrostym 480 SL, czy Ethrel 480 SL oczywiście dobrze jest skontaktowanie się wcześniej z potencjalnym nabywcą, gdyż nie wszystkie skupy czy przetwórnie chcą skupywać owoce potraktowane tymi preparatami.

Link do filmu - Zbiór wiśni kombajnem FELIX-Z: https://youtu.be/keM96LANC3Q

Sebastian Balant

Całorzędowy kombajn do zbioru owoców pestkowych z dwiema kolumnami otrząsaczy

Od 3 do 5 osób do obsługi kombajnu łącznie z traktorzystą w zależności od rodzaju opakowań (kisten lub skrzynka)

Otrząsane owoce są przenoszone na taśmy transportowe

Wydajność od 02 - 04 hektara na godzinę, około 1 tony owoców na godzinę w zależności od wieku i plenności drzew

Wysokość gałązek owoconośnych od ziemi około 1 metr