Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych z własnej działalności rolniczej lub świadczący usługi rolnicze jest zwolnionym podatnikiem podatku VAT.

Status rolnika ryczałtowego pozwala korzystać z prawa do zryczałtowanego zwrotu podatku naliczonego od zakupu towarów i usług niezbędnych dla produkcji rolnej, zwalniając jednocześnie z obowiązków ciążących na podatnikach VAT. Rolnik ryczałtowy nie ma obowiązku wystawiania faktur dokumentujących sprzedaż, prowadzenia ewidencji sprzedaży i ewidencji zakupu, składania deklaracji dla podatku od towarów i usług a także dokonania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. Jeżeli rolnik ryczałtowy dokonuje sprzedaży własnych produktów rolnych lub usług w zakresie rolnictwa (leśnictwa lub rybactwa) na rzecz podatnika VAT czynnego, transakcja ta dokumentowa jest przez nabywcę.

Zasady wystawiania faktur VAT RR, czyli faktur dokumentujących zakupy od rolników ryczałtowych reguluje art. 116 ustawy o VAT. Do końca sierpnia 2019 r.  faktury VAT RR jako jedyne nie mogły być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej. Ponadto muszą one zawierać więcej elementów niż normalne faktury.

Najważniejsze informacje na fakturze VAT-RR

Faktura dokumentująca nabycie produktów rolnych powinna być oznaczona jako “Faktura VAT RR” i zawierać dane:

  • oznaczenie stron nabywcy i dostawcy - imię i nazwisko lub nazwa, adresy,
  • NIP lub PESEL dostawcy i nabywcy,
  • datę i numer faktury,
  • nazwy produktów rolnych, jednostki miary i ilość nabytych produktów, ceny jednostkowe bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku,
  • wartość nabytych produktów bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku,
  • stawkę i kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku,
  • kwotę należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku wyrażoną cyfrowo i słownie, 
  • czytelne podpisy osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisy oraz imiona i nazwiska tych osób.

Na fakturze powinno być zamieszczone oświadczenie dostawcy produktów rolnych o treści: “Oświadczam, że jestem rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług”.  Ww. oświadczenie w przypadku umów kontraktacji lub innych umów o podobnym charakterze może być złożone tylko raz w okresie obowiązywania umowy. Oświadczenie to sporządza się jako osobny dokument. Dokument ten - od 1 września 2019 r. - powinien zawierać oznaczenie stron nabywcy i dostawcy ich adresy, NIP lub PESEL dostawcy i nabywcy oraz datę zawarcia i określenie przedmiotu umowy, datę sporządzenia tego dokumentu oraz czytelny podpis składającego oświadczenie. Dokument sporządza się w dwóch egzemplarzach, przy czym oryginał jest przekazywany nabywcy.

Obecnie (od 1 września 2019 roku) oświadczenie można złożyć, podpisać i przesłać w formie elektronicznej wykorzystując do tego kwalifikowany podpis elektroniczny.

Zmiany w wystawianiu faktur VAT RR obowiązujące od 1 września 2019 roku

  1. Nie ma już obowiązku podawania na fakturze numeru dowodu osobistego dostawcy, daty wydania tego dokumentu i nazwy organu, który wydał dokument.
  2. Za zgodą dostawcy faktura VAT RR może być wystawiana, podpisywana i przesyłana w formie elektronicznej. W takiej sytuacji zamiast podpisów wystawcy i nabywcy faktura powinna być opatrzona przez obie strony kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Przez przekazanie dostawcy oryginału faktury VAT RR rozumie się przesłanie jej w formie elektronicznej. Nabywca produktów rolnych, jak i rolnik ryczałtowy muszą dysponować kwalifikowanym podpisem elektronicznym, aby faktura mogła być wystawiona w formie elektronicznej.
  3. Rolnik ryczałtowy jest obowiązany przechowywać oryginały faktur VAT RR oraz kopie oświadczeń przez okres 5 lat, licząc od końca roku, w którym wystawiono fakturę. Obowiązek ten obejmuje również faktury VAT RR i oświadczenia wystawione w formie elektronicznej.

Pozostałe zmiany obowiązujące od 1 września 2019 roku

  1. Rozszerzono możliwość zapłaty należności za produkty rolne poza rachunkiem bankowym o rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
  2. Z ustawy o VAT znikł zapis o 14-to dniowym terminie płatności za nabyte produkty rolne. Możliwość odliczenia VAT naliczonego przez nabywcę produktów rolnych nie jest już związana z terminem płatności. Ważna jest data zapłaty - nabywca będzie miał prawo w tym okresie rozliczeniowym do zwiększenia VAT naliczonego o zryczałtowany zwrot VAT.

Krystyna Laskowska