W sezonie wiosennym na naszej ścieżce dydaktycznej pojawiły się nowe ciekawostki przyrodnicze. Oprócz hodowli murarki grodowej we współpracy z Instytutem Pszczelnictwa w Puławach założyliśmy domek dla trzmiela rudego. Eksperyment polegał na umieszczeniu samicy trzmiela w drewnianym domku, który ustawiliśmy na poletku jasnoty białej. Domek został ustawiony w specjalnym izolatorze, który miał za zadanie uniemożliwić przedostanie się trzmiela na zewnątrz.

Owad, który oblatuje i zapyla jasnotę zakłada gniazdo w przygotowanym dla niego domku. Trzmiele to grupa owadów pożytecznych, znajdujących się w Polsce pod ochroną gatunkową.

Mimo że pszczoły zapylają większość roślin, to jednak nie mają one dostępu do wszystkich kwiatów np. do gatunków o długich rurkowatych kielichach, które odwiedzają za to trzmiele. Dzięki obecności trzmieli w ogrodzie mamy więcej owoców, które są lepiej wypełnione, smaczniejsze i lepiej się przechowują. Trzmiele  odwiedzają kwiaty w promieniu 100 m od ula i latają również w dni pochmurne i wietrzne. Szacuje się, że w ostatnich latach znacznie zmalała liczebność trzmieli, czego głównym powodem jest chemizacja rolnictwa. Sytuacja ta może powodować wyginięcie niektórych gatunków i spadek plonów roślin uprawnych. Dlatego niezwykle ważne jest świadome i prawidłowe stosowanie środków ochrony roślin oraz zachowanie elementów zazielenienia jak miedze śródpolne, zakrzaczenia, międzyplony. Ogrody warto projektować w taki sposób, aby  uwzględnić w nich nasadzenia roślin i krzewów kwitnących.

W naszym ogrodzie, w którym staramy się ciągle utrzymywać wysoką bioróżnorodność spotkaliśmy larwę jednego z najpiękniejszych owadów, jakim jest paź królowej. Młoda gąsienica jest koloru czarnego z czerwonymi brodawkami i dużą plamą na grzbiecie. Z biegiem czasu staje się zielona, posiada czarne pierścienie z sześcioma pomarańczowymi plamami każdy. Gąsienice pazia królowej zjadają liście roślin baldaszkowatych takich jak: dzika i ogrodowa marchew, koper, biedrzeniec, kminek i pietruszka.My spotkaliśmy gąsiennicę  pazia królowej na łodydze lubczyka ogrodowego. Postać dorosła motyla ma lekko żółte zabarwienie z czarnymi i niebieskimi wzorami i dwoma czerwonymi kropkami przy krawędziach skrzydeł. Rozpiętość skrzydeł dochodzi do 8 cm, co sprawia że paź królowej jest cennym okazem dla kolekcjonerów.

Drzewa na Ekotrasie to okazałe gatunki liczące około 60 lat. Możemy tu znaleźć prawdziwe ciekawostki, a jedną z nich jest glediczja trójcierniowa. Nazwa tego drzewa pochodzi od cierni wyrastających z pnia. Glediczja należy do rodziny bobowatych, dorasta do 30 m, ma luźną i nieregularną koronę. Ma małe wymagania glebowe, jest wytrzymała na niskie temperatury, najlepiej rośnie  w miejscach nasłonecznionych. Liście osiągające do 25 cm złożone są z małych listków eliptycznych, rozwijają się w połowie maja i przebarwiają się jesienią na kolor złocistożóły. Kwiaty są zebrane w krótkie grona, pachnące i miododajne. Owoce to spiralnie skręcone strąki opadające w zimie lub dopiero na wiosnę. Glediczja rozmnaża się tylko z nasion, które są duże, spłaszczone i twarde. Jest to drzewo pochodzące z Ameryki Północnej, posiadające niezwykłe walory dekoracyjne.

Z ciekawszych gatunków roślinnych, które w tym roku rosną  w naszym ogródku dydaktycznym można wymienić czystka, bakłażana czy werbenę patagońską.  Czystek to zioło wspomagające pracę układu immunologicznego czyli podnoszące odporność organizmu. Ma działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwzapalne oraz pomaga w problemach ze skórą.  Jest źródłem antyoksydantów, które wpływają na redukcję wolnych rodników. Zaleca się spożywanie czystka w postaci naparu, który przygotowujemy poprzez zalanie suszu  wrzątkiem i parzenie przez kilka minut. Jest to roślina pochodząca z rejonu śródziemnomorskiego, nieodporna na mróz, dlatego też na okres zimy należy roślinę przenieść do pomieszczenia. Należy przy tym pamiętać, że czystek nie toleruje zbyt dużej wilgotności, a stanowisko do uprawy powinno być nasłonecznione i osłonięte od wiatru.

Bakłażan to fioletowe ciepłolubne warzywo, dlatego też w polskich warunkach na większą skalę uprawiany jest głównie pod osłonami. Jest cennym źródłem błonnika, potasu, wapnia i magnezu. W 90 % składa się z wody, natomiast tylko 2% stanowią cukry, więc jest to warzywo niskokaloryczne. Nie spożywamy surowych bakłażanów, ponieważ zawierają  toksyczną solaninę, która przestaje być szkodliwa po obróbce termicznej. Wadą tego warzywa jest ciężkostrawność, dlatego też nie należy go podawać dzieciom, kobietom w ciąży i osobom mającym problemy z układem trawiennym.

Z roślin ozdobnych uwagę w ogrodzie przykuwa werbena patagońska. Jest to jednoroczna  roślina (nie udaje jej się w naszych warunkach klimatycznych przetrwać zimy) o dużych walorach dekoracyjnych, która bardzo łatwo się sama wysiewa w kolejnych latach. Jej fioletowe kwiaty osadzone są na długich, sztywnych łodygach. Dobrze wygląda na większych rabatach, gdzie doskonale komponuje się np. z rudbekią czy jeżówką, a dodatkową jej zaletą jest długi okres kwitnięcia. Werbena z pewnością dobrze będzie wyglądała w naturalnym, wiejskim ogrodzie o urokliwym klimacie i dużej bioróżnorodności.