Barszcz Sosnowskiego to inwazyjny chwast należący do rodziny selerowatych. Do Polski został sprowadzony z Kaukazu pod koniec lat 50. XX wieku. W czasach stalinowskich rozpoczęto jego uprawę na wielką skalę, ponieważ miał służyć jako pasza dla bydła, jednak niedługo potem zaprzestano jego uprawy. Gatunek ten okazał się przybyszem bardzo kłopotliwym, trudnym do zwalczenia, ponieważ w szybkim tempie zaczął się rozprzestrzeniać.

Barszcz Sosnowskiego to roślina dwuletnia, która w pierwszym roku wytwarza rozetę. Natomiast w drugim roku wyrastają pędy nasienne, które wydają nasiona i po tym roślina zamiera. Chwast ten jest szczególnie niebezpieczny w okresie kwitnienia i owocowania, kiedy temperatura powietrza jest wysoka. W tym okresie nawet pośredni kontakt z tą rośliną może doprowadzić do poparzenia skóry, ponieważ związki furanokumarynowe wydostają się z barszczu w postaci oprysków i osadzają się na skórze osób przebywających w pobliżu.

Roślinę tą można spotkać w miejscach nieużytkowanych przez człowieka, głównie na odłogach, łąkach czy przy drogach. Rośnie też wzdłuż brzegów rzek i jezior, na polach uprawnych, pastwiskach, w ogrodach oraz parkach. Szybko rośnie na małej powierzchni, gdyż  ma ogromną zdolność do regeneracji, a duża ilość nasion które  znajdują się w glebie sprawia, że roślina zachowuje zdolność do kiełkowania przez kilka lat. Ponadto powoduje silne zachwaszczenie terenu, degradację środowiska przyrodniczego, a sok ze świeżych roślin zwany furanokumaryną, wywołuje zmiany skórne.

Barszcz Sosnowskiego w naszych warunkach jest najniebezpieczniejszych dla zdrowia ludzi i zwierząt z uwagi na zawartość w ich soku furanokumaryny. Ma on działanie toksyczne i alergizujące. W kontakcie z rośliną u ludzi dochodzi do zapalenia skóry, powstawania pęcherzy, zapalenia spojówek, stąd należy zachować szczególne środki ostrożności. Objawy oparzeń pojawiają się zazwyczaj od 30 minut do 2 godzin od kontaktu z rośliną. Na siłę reakcji ma wpływ wrażliwość skóry poparzonej osoby, słoneczna pogoda, wysokie temperatury i duża wilgotność powietrza w tym także silne pocenie się osoby. Występujące związki chemiczne w soku barszczu Sosnowskiego mogą wywoływać:

  • podrażnienia dróg oddechowych
  • nudności
  • wymioty
  • bóle głowy
  • zapalenie spojówek.

W ciągu 24 godzin objawy nasilają się w postaci zaczerwienienia skóry oraz  pęcherzy które zawierają  surowiczy płyn. Taki stan zapalny utrzymuje się przez około 3 dni. Po tygodniu miejsca podrażnione ciemnieją i taki stan może utrzymywać się  jeszcze przez kilka miesięcy. Należy pamiętać, że miejsca podrażnione na skórze są wrażliwe na światło ultrafioletowe nawet przez kilka lat. Natomiast po tym czasie mogą pozostać widoczne blizny. Szczególnie u osób nadwrażliwych oparzenie barszczem Sosnowskiego może doprowadzić do ciężkich powikłań takich jak martwica tkanek, a w dalszej kolejności nawet do amputacji. W niektórych przypadkach poparzenie barszczem Sosnowskiego może doprowadzić nawet do śmierci.

 

Najprostszą metodą zwalczania barszczu Sosnowskiego jest metoda mechaniczna, która powinna zostać przeprowadzona w drugim roku wegetacji kiedy zaczynają wyrastać pędy. Zabieg ten powinien zostać wykonany przed owocowaniem, a najlepiej przed  lub w trakcie kwitnienia. Natomiast najlepszym okresem w którym powinna zostać zniszczona  ta roślina to jesień, ponieważ wtedy najłatwiej jest rozpoznać ten gatunek po silnych oraz dorodnych rozetach. Barszcz Sosnowskiego można także  usuwać ręcznie dłońmi w rękawicach przy pomocy motyki lub innego sprzętu. Najczęściej stosowaną metodą usuwania barszczu jest jego wykaszanie, które w ciągu jednego sezonu powinno być zrobione od 2 do 4 razy albo i więcej. Stosując tą metodę należy pamiętać, że im wyżej koszona jest ta roślina to występuje większe prawdopodobieństwo odrastania. Ponadto zabieg koszenia  powoduje, iż rośliny barszczu stają się wieloletnie, ponieważ pozbawione są wydawania pędów generatywnych i ciągle dążą do wydania kwiatostanu. Należy pamiętać o tym aby całkowicie pozbyć się rośliny trzeba ją zmęczyć czyli bardzo często kosić. Można także tą roślinę usunąć stosując środki chemiczne, które w określonych przypadkach mogą okazać się jedyną i podstawową metodą. 

Osoby które biorą udział w zwalczaniu barszczu Sosnowskiego bez względu na stosowaną metodę oraz wykonywaną pracę muszą być dokładnie poinformowane o szkodliwości a także toksycznych i parzących właściwościach tej rośliny. Ponadto muszą być wyposażone w odpowiednie ubrania ochronne.

Pamiętajmy, aby uważać na tą roślinę podczas prac na polu, spacerów czy wycieczek.