Spoczynek zimowy roślin nie oznacza spoczynku dla świadomego sadownika. W praktyce sadowniczej podstawowym terminem cięcia roślin jest cięcie zimowe, w okresie bezlistnym drzewa możemy łatwo przycinać i formować. Dokładnie widać zarys korony, nachodzące na siebie gałęzie, uszkodzone konary oraz ogniska bytowania szkodników i patogenów. Okres zimy to również czas ochrony roślin w sadzie przed zwierzyną płową oraz przed działaniem mrozu. W okresie bezlistnym, w sadach możemy również zaobserwować formy zimujące wielu gatunków szkodników.
Zima to bardzo dobry czas, aby przyjrzeć się czy na drzewach w sadzie nie zimują szkodniki w swoich charakterystycznych formach zimujących zazwyczaj w postaci jaj, ale również larw czy postaci dorosłych.
Co ze sobą zabrać?
Warto zabrać ze sobą sekator, którym będziemy wycinać pędy z losowo wybranych drzew, aby uważnie przejrzeć je w domu oraz binokular bądź lupę. Przydatny jest również notatnik oraz ołówek, aby zapisywać wyniki swoich obserwacji.
Zimowa lustracja drzew jest jednym z podstawowych zabiegów ochronnych w sadach, oczywiście należy się do niej odpowiednio przygotować, potrzebna jest spora wiedza, czas, cierpliwość oraz narzędzia takie jak lupa czy binokular. Podczas zimowej lustracji drzew możemy ocenić stopień porażenia i nasilenie występujących w sadzie chorób drewna i kory oraz wczesne stwierdzenie obecności szkodników. W intensywnych sadach istnieją znakomite warunki do rozwoju i żerowania dla wielu gatunków owadów, roztoczy i grzybów. W korzeniach, na powierzchni kory, wewnątrz pnia czy pąków, kwiatów oraz na liściach żyją i rozwijają się odrębne grupy patogenów, które dla sadownika mogą stwarzać spore zagrożenie. Poprawne oszacowanie progu zagrożenia oraz dalszy monitoring w sezonie wegetacyjnym pozwoli opracować skuteczną strategię zwalczania poszczególnych gatunków w okresie bezlistnym lub w dalszej części sezonu wegetacyjnego. Warto więc wybrać słoneczny, zimowy lub wczesnowiosenny dzień na spacer po sadzie i zrobić szczegółową lustrację poszczególnych kwater czy odmian. Musimy oczywiście wiedzieć, na jakim gatunku prowadzimy lustrację, jakich szkodników czy patogenów powinniśmy szukać. Luty i marzec to znakomity okres na podjęcie tego typu działań zapobiegawczych, które w znaczący sposób mogą zminimalizować skutki żerowania szkodników w bieżącym sezonie wegetacyjnym. Pamiętajmy też o tym, że prawidłowa ocena zagrożenia ze strony szkodliwych owadów będzie warunkiem powodzenia całej ochrony sadu w nadchodzącym sezonie wegetacyjnym oraz pozwoli również na znaczne ograniczenie populacji agrofagów w latach następnych. Niektóre gatunki często osiągają liczebność populacji zagrażającą plonom i aby odpowiednio wcześnie móc przewidzieć zwiększenie się ich liczebności, określić wartość progu zagrożenia oraz ustalić właściwy program ochrony należy dobrze zapoznać się z biologią tych owadów, roztoczy i grzybów dzięki temu potrzebę zabiegów przeciwko szkodnikom drzew owocowych można w wielu przypadkach ustalić znacznie wcześniej przeprowadzając zimowe lustracje drzew, które polegają na dokładnym przejrzeniu gałęzi zimą w celu stwierdzenia obecności form zimujących i ustaleniu liczby zimujących tam szkodników. Rozeznania dokonuje się na podstawie postaci zimującej (jajo, larwa, poczwarka, imago – owad dorosły), jej umiejscowienia (spękania i załamania kory, okolice szyjki korzeniowej, młode lub stare pędy, rozwidlenia pędów, ściółka pod drzewami) czy też charakterystycznych cech wyglądu (wielkość, kolor, występowanie pojedynczo bądź w skupieniach itp.). Lustrację należy rozpocząć od ogólnego obejrzenia całych drzew w celu sprawdzenia, czy nie ma na pniach złóż jaj brudnicy nieparki, na grubszych gałęziach złóż jaj przędziorka owocowca, mszyc, larw bawełnicy korówki, misecznika śliwowego, gąsienic zwójek, licinka tarniniaczka, namiotnika jabłoniowego, przeziernika jabłoniowego, postaci dorosłych (imago) kwieciaka jabłkowca, miodówki gruszowej, wzdymacza gruszowego.
Ciąg dalszy artykułu w zakładce „Doradztwo” - Technologia Produkcji – Produkcja ogrodnicza – Sadownictwo.
Kliknij aby wyświetlić rozszerzoną wersję artykułu
Sebastian Balant
