„Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie”.
Operacja współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania „Współpraca” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020
Wideokonferencja w ramach projektu Grupy Operacyjnej „LODRON”. Rozwój innowacji z zakresu rolnictwa 4.0 oraz wykłady o żywieniu bydła w oparciu o pastwiska oraz podstawy gospodarowania na użytkach zielonych były tematem wideokonferencji, która odbyła się w dniu 29 grudnia 2021 roku. Projekt realizowany przez konsorcjum LODRON w którego skład wchodzą 3 podmioty (LODR w Końskowoli jako lider oraz firma Actra i IUNG w Puławach) dotyczy przygotowania narzędzi służących monitorowaniu produkcji pasz na pastwisku i wspomagania procesu szacowania szkód powodowanych przez dzikie zwierzęta.
Efektem badań w ramach projektu jest aplikacja komputerowa, która ułatwia określanie ilości paszy będącej do dyspozycji zwierząt na pastwisku, co pozwala z kolei prognozować i planować wypas lub koszenie, prognozować czas pasienia, wielkość kwater i obciążenie pastwiska. Chcielibyśmy, aby z jednej strony efekty naszego projektu przyczyniły się do poprawy wykorzystania pastwisk jako źródła taniej i zdrowej paszy dla zwierząt i powstałej dzięki temu żywności (mleka, wołowiny), a z drugiej usprawniały i modernizowały nasze rolnictwo dając nowoczesne narzędzia rolnictwa cyfrowego, które wykorzystuje sensory, drony i aplikacje komputerowe. Na Lubelszczyźnie ale także i w Polsce mamy do czynienia z niską wydajnością użytków zielonych, a często z ich degradacją co nie służy ani ich wykorzystaniu jako potencjalnych źródeł paszy ani wysokiej jakości produktowi, który mógłby powstać i być dostępny dla konsumenta. Błędy w użytkowaniu, dominująca opinia, że jest to prymitywny, niemodny sposób gospodarowania, a także presja podmiotów skupowych sprawiły, że produkcja mleka w Polsce w oparciu o zielonki i wypas jest mało atrakcyjna. Nie poprawiły tego zachęty w postaci dopłat dobrostanowych, co podkreślał w wystąpieniu Prof. Witold Chabuz. Jego zdaniem powinniśmy przynajmniej na równi wspierać wypas, jak i zwiększanie powierzchni bytowej w ramach dopłat do dobrostanu. Na polskim rynku jest również duże zapotrzebowanie na mleko z wypasu, które może być produkowane przez inne rasy bydła nie tylko popularne HF ale też przez rasy rodzime takie jak polskie bydło białogrzbiete, czy inne predysponowane do tego Simentale czy Jarsey’e. Przemawiają za tym wysokie walory odżywcze i prozdrowotne takiego mleka. Pastwisko dla bydła mięsnego w szczególności mamek z cielętami to zdaniem profesora podstawa do ekonomicznej opłacalności takiej produkcji.
Dbałość o pastwiska i łąki to poprawa ich składu botanicznego i plonowania, które możemy osiągnąć właśnie poprzez odpowiedni, celowany termin zbioru, wykorzystanie nowych technik podsiewu UZ, czy dobór mieszanek na co wskazywał Prof. Mariusz Kulik z UP w Lublinie. W naszym projekcie to właśnie określeniu odpowiedniego momentu wypasu i wspieranie decyzji w jego organizacji było jednym z podstawowych celów. Chcemy upowszechniać stosowanie herbometrów czy opracowaliśmy nowa metodę określania plonu w oparciu o obserwacje dokonywane kamerą multispektralną umieszczoną na dronie. To samo urządzenie wykorzystaliśmy jako narzędzie wspierające proces szacowania szkód. Opracowany w aplikacji moduł do szacowania szkód łowieckich ułatwia generowanie niezbędnych dokumentów takich jak wniosek szacowanie, protokół oględzin czy protokół ostatecznego szacowania. Zawiera też najistotniejsze z punktu widzenia obliczania wielkości odszkodowania dane ekonomiczne.
Wykorzystanie obserwacji spektralnych w rolnictwie to zagadnienie stosunkowo nowe. O identyfikacji upraw i możliwościach wykorzystania tej metody w rolnictwie mówił Pan Tomasz Maik, ekspert w dziedzinie analiz spektralnych. W rolnictwie coraz częściej do nawożenia, ochrony czy monitorowania plonu wykorzystuje się tzw. indeksy wegetacyjne mówiące o stanie uprawy i jej przestrzennym zróżnicowaniu, co pozwala zmapować uprawę i zastosować precyzyjne nawożenie czy ochronę roślin. W badaniach z użyciem kamer wykorzystywaliśmy w projekcie LODRON wskaźniki wegetacyjne takie jak NDRE czy NDVI i OSAVI, aby określać plon i jego rozmieszczenie.
Zmniejszenie zużycia nawozów i środków ochrony lub bardziej efektywne ich wykorzystanie to jeden z celów Europejskiego Zielonego Ładu, który ochronę środowiska i poprawę jakości żywności stawia jako jedne z najistotniejszych. Ograniczenie emisji CO2 i innych gazów cieplarnianych i wiążące się z tym zagadnienie tzw. śladu węglowego omówił Tomasz Żyłowski z IUNG w Puławach. Z wystąpienia dowiedzieliśmy się, które rodzaje produkcji czy technologie generują największe emisje do środowiska. Wydaje się, że ta problematyka będzie coraz istotniejsze również dla przyszłej produkcji rolniczej, ponieważ już w niektórych krajach funkcjonuje system dopłat (handel emisjami) do pochłaniania dwutlenku węgla przez stosowanie odpowiednich agrotechnik. Na tym tle gospodarka pastwiskowa jest stosunkowo mało emisyjna. W porównaniu z niektórymi uprawami polowymi na pastwiskach choćby zużycie paliw kopalnych ma znaczenie marginalne.
Tematy wykładów podczas wideokonferencji:
- Wypas w aspekcie produkcyjnym i dobrostanu bydła – Prof. Witold Chabuz (UP w Lublinie)
- Jak lepiej wykorzystać potencjał łąk i pastwisk? – Prof. Mariusz Kulik (UP w Lublinie)
- Identyfikacja spektralna upraw – Tomasz Maik (ekspert).
- Co wiesz o śladzie węglowym swojego gospodarstwa? – Tomasz Żyłowski (IUNG PIB w Puławach)
- Prezentacja Grupy Operacyjnej LODRON - Marek Siuciak (LODR w Końskowoli)
- Założenia i wyniki projektu G. O. LODRON - Dariusz Krzywiec (LODR w Końskowoli)
Dariusz Krzywiec
