Zielony Ład (Green Deal) to projekt reform polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Najważniejszą celem Zielonego Ładu jest, aby Europa do 2050 roku stała się kontynentem neutralnym dla klimatu. Oznacza to, że unijna gospodarka ma emitować tylko tyle gazów cieplarnianych, ile jest w stanie pochłonąć (na przykład przez lasy lub technologię przechwytywania emisji CO2). Będzie to dotyczyło różnych gałęzi gospodarki. Sektor energetyczny ma funkcjonować bez jakiegokolwiek obrotu emisjami dwutlenku węgla, a więc bez uwalniania CO2, który jest częściowo odpowiedzialny za globalne ocieplenie.

Zmiany mają dotyczyć również budownictwa, które ma być bardziej energooszczędne. Budynki mają zostać poddane renowacji i odnowieniu energetycznemu w celu zmniejszenia kosztów i zużycia energii. Celem unii jest również wspieranie przemysłu w zakresie innowacji i odgrywania wiodącej roli w gospodarce ekologicznej. Wprowadzenie bardziej przyjaznych środowisku form transportu prywatnego i publicznego. UE zamierza utworzyć do 2025 r. co najmniej milion stacji ładowania samochodów elektrycznych, a ruch lotniczy ma zostać ograniczony.

Jakie zmiany nastąpią w rolnictwie ?

Wprowadzana będzie strategia bioróżnorodności oraz strategia od pola do stołu.

  1. Strategia bioróżnorodności ma na celu odbudowę lasów, rekultywację gleb i terenów podmokłych oraz tworzenie terenów zielonych w miastach. Proponowane w strategii działania obejmują wzmocnienie obszarów chronionych w Europie, tzn. objęcie obszarem chronionym co najmniej 30% gruntów i 30% mórz. Kolejnym elementem strategii na rzecz bioróżnorodności jest odbudowa zdegradowanych ekosystemów przez:
    1. zwiększenie skali rolnictwa ekologicznego i elementów krajobrazu charakteryzujących się bogatą różnorodnością biologiczną na gruntach rolnych – 25% gruntów rolnych w UE ma być zagospodarowanych na potrzeby rolnictwa ekologicznego i promowanie agroekologii
    2. powstrzymanie i odwrócenie procesu spadku liczebności owadów zapylających
    3. ograniczenie stosowania pestycydów i ich szkodliwych skutków o 50 proc. do 2030 r.
    4. przywrócenie co najmniej 25 tys. km rzek w UE do stanu charakterystycznego dla rzek swobodnie płynących
    5. zasadzenie 3 mlddrzew do 2030 r.
  2. Strategia od pola do stołu

Priorytetem jest bezpieczeństwo żywnościowe, jednak strategia również ma:

  • zapewnić wystarczającą podaż niedrogiej i bogatej w składniki odżywcze żywności,
  • zagwarantować zrównoważoną produkcję żywności, m.in. przez znaczne ograniczenie stosowania pestycydów, środków przeciwdrobnoustrojowych i nawozów oraz zwiększenie produkcji ekologicznej
  • propagować bardziej zrównoważoną konsumpcję żywności i zdrowe odżywianie
  • ograniczać straty i marnowanie żywności
  • przeciwdziałać oszustwom żywnościowym w łańcuchu dostaw
  • polepszać dobrostan zwierząt.

Zakłada się też min. wprowadzenie: przejrzystych etykiet z przodu opakowań z informacjami o wartościach odżywczych produktów, działań na rzecz zmiany składu z docelowym obniżeniem spożycia: tłuszczów, soli i cukrów, wprowadzenie zakazu spożywania cukru dla dzieci, zapewnienie lepszej informacji o pochodzeniu produktów

W ramach wspomnianej strategii założono że do 2030 r. zostanie ograniczone:

  • stosowanie środków ochrony roślin o 50%.
  • stosowania nawozów o co najmniej 20%.
  • sprzedaż środków przeciwdrobnoustrojowych przeznaczonych do zwierząt utrzymywanych w warunkach fermowych o 50%.

Komisja będzie również propagować cel polegający na osiągnięciu zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń z przepływów azotu i fosforu z nawozów poprzez ograniczenie strat składników odżywczych co najmniej o 50%, dążąc jednocześnie do zagwarantowania, aby żyzność gleb nie uległa pogorszeniu.

Ponadto, planuje się aby 25% upraw była zagospodarowana pod rolnictwo ekologiczne i promowanie agroekologii.

Rolnicy otrzymają wsparcie w ramach Nowej Wspólnej Polityki Rolnej za pośrednictwem nowych źródeł finansowania i ekoprogramów w celu stosowania praktyk zrównoważonych.

Nowe ekoprogramy obejmują takie praktyki jak:

  • rolnictwo precyzyjne,
  • agroekologia (w tym rolnictwo ekologiczne),
  • uprawa sprzyjająca pochłanianiu dwutlenku węgla przez glebę,
  • system rolno-leśny.

Okres przejściowy będzie trwał dwa lata. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 zostanie wydłużony do 2022 r., a w szczególności tych projektów, które dotyczą rolnictwa ekologicznego oraz działań na rzecz klimatu i środowiska naturalnego, a także dobrostanu zwierząt. Również przekazywanie dopłat rolnych będzie się na razie odbywać na dotychczasowych zasadach.

Alicja Pawlak-Zdziechowska

Nowoczesne rolnictwo umożliwia otrzymanie bardzo wysokich plonów ale silnie ogranicza różnorodność biologiczną