Chroń dziecko w gospodarstwie rolnym

Rodzaj czynności

Opis zagrożenia

Kierowanie ciągnikami rolniczymi.

Czynność ta wymaga wiedzy i doświadczenia,

dlatego mogą ją wykonywać osoby dorosłe, posiadające wymagane uprawnienia. Brak dostatecznych umiejętności przy obsłudze ciągników i maszyn oraz ograniczone możliwości psychofizyczne dzieci mogą doprowadzić do wypadku. Ofiarą zdarzenia może być nie tylko kierowca, ale również osoba znajdująca się w pobliżu pojazdu.

Obsługa maszyn rolniczych, zwłaszcza: kombajnów, kosiarek rolniczych, pras do słomy i siana oraz kopaczek do roślin okopowych.

Podczas obsługi występuje ryzyko pochwycenia przez elementy ruchome, skaleczenia, a nawet amputacji kończyn.

Przebywanie w strefie pracy maszyn i pojazdów rolniczych.

Najmłodsi nie zawsze zdają sobie sprawę z zagrożeń, dlatego należy rozmawiać z dziećmi o niebezpieczeństwach związanych np. z zabawą w pobliżu pola, na którym pracują maszyny rolnicze. Ryzyko przygniecenia, potrącenia lub przejechania przez maszynę rolniczą dotyczy szczególnie małych dzieci, które mogą być niezauważone przez operatora. Dzieci nie powinny przebywać w pobliżu maszyn również z uwagi na szkodliwy hałas i zapylenie towarzyszące ich pracy.

Pomoc przy sprzęganiu oraz przebywanie pomiędzy ciągnikiem a sprzęganą maszyną lub przyczepą.

Nikt, oprócz operatora nie może uczestniczyć w wykonywaniu prac związanych ze sprzęganiem i rozprzęganiem maszyn, narzędzi rolniczych oraz przyczep z ciągnikami. Występuje ryzyko przygniecenia do sprzęganej maszyny lub przyczepy, a w konsekwencji obrażeń tułowia, kończyn i głowy. Powszechne są także upadki zaczepu na stopę i zmiażdżenia dłoni u osób pomagających przy sprzęganiu. Prace te nie są przeznaczone dla dzieci również dlatego, że wiążą się z dużym wysiłkiem fizycznym, mogącym prowadzić do urazów kręgosłupa.

Obsługa maszyn stacjonarnych znajdujących się w gospodarstwie, zwłaszcza: sieczkarni, śrutowników, gniotowników, mieszalników, rozdrabniaczy, dmuchaw, przenośników ślimakowych i taśmowych.

Maszyny te wyposażone są w ostre, ruchome elementy – noże, topory, walce i bębny, które mogą spowodować poważne urazy dłoni. Istnieje również ryzyko pochwycenia przez nieosłonięte wały napędowe i pasy transmisyjne.

Przebywanie na pomostach załadunkowych siewników i sadzarek do ziemniaków w trakcie pracy tych maszyn.

Ręczne rozgarnianie nasion lub ziarna w skrzyni siewnika, a także strącanie nadmiaru sadzeniaków w trakcie pracy maszyn stwarza ryzyko poważnych urazów, w tym amputacji palców lub całych dłoni. Dzieci nigdy nie powinny uczestniczyć w obsłudze siewników i sadzarek.

Obsługa ładowaczy i podnośników.

Ich obsługa wymaga posiadania odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia oraz dużej odpowiedzialności i wzmożonej uwagi. Nieprawidłowy manewr może skutkować przejechaniem, przygnieceniem lub uderzeniem osoby znajdującej się w pobliżu. Ponadto nieumiejętnie obsługiwana maszyna może przewrócić się i spowodować uraz u operatora.

Cięcie drewna pilarką tarczową (tzw. krajzegą lub cyrkularką).

Obsługa pilarki tarczowej jest bardzo niebezpieczna, szczególnie jeśli jest to samoróbka nieposiadająca wymaganych osłon i zabezpieczeń, takich jak osłona tarczy piły nad i pod stołem, klin rozszczepiający oraz prowadnica. Podczas cięcia drewna może dojść do zakleszczenia i odrzutu materiału, a także do odprysku drzazg. Kontakt ciała z tarczą pracującej piły kończy się poważnym urazem. Dzieci nie powinny obsługiwać pilarek, ani wykonywać czynności pomocniczych, takich jak: podawanie i odbieranie materiału czy usuwanie trocin.

Prace z użyciem pilarek łańcuchowych.

Obsługa piły łańcuchowej wymaga siły i sprawności dorosłego człowieka oraz odpowiedniej wiedzy i wprawy. Nieumiejętne manewrowanie może być przyczyną tragicznego w skutkach kontaktu z łańcuchem tnącym, ciężkich urazów w wyniku odbicia piły od ciętego materiału lub upuszczenia uruchomionego narzędzia na nogę.

Ścinka drzew i rąbanie drewna siekierą.

Narzędziem często wykorzystywanym przy ścince drzew oraz rąbaniu drewna, a jednocześnie bardzo niebezpiecznym jest siekiera. Użycie siekiery wymaga wprawy i zachowania szczególnej ostrożności, czego w przypadku dzieci może zabraknąć.  Nieumiejętne czy nieuważne użytkowanie może prowadzić do skaleczeń lub amputacji palców dłoni, a w przypadku niewłaściwego stanu narzędzia do o wiele bardziej niebezpiecznych wypadków, związanych np. z wypadnięciem z toporzyska i wbiciem się w ciało źle osadzonej siekiery.

Prace związane ze ścinaniem drzew, ściąganiem drzew zawieszonych, załadunkiem i rozładunkiem drewna.

Czynności te wymagają specjalistycznych umiejętności, dużej siły fizycznej i doświadczenia. Wiąże się z nim niebezpieczeństwo przygniecenia przez drzewo oraz zmiażdżenia rąk i nóg.

Obsługa zwierząt o dużej masie ciała, np. bydła, trzody chlewnej – szczególnie samców rozpłodowych i samic karmiących.

Dzieci z uwagi na swoje ograniczone możliwości psychofizyczne nie mogą bezpiecznie obsługiwać dużych zwierząt. Dorosłe osobniki mogą być niebezpieczne i spowodować poważny uraz przez: kopnięcie, przygniecenie, uderzenie czy ugryzienie. Osoby niedoświadczone nie potrafią przewidywać reakcji zwierząt na bodźce zewnętrzne. Ponadto kontakt ze zwierzętami gospodarskimi oraz brak higieny osobistej stwarzają ryzyko zarażenia się chorobami odzwierzęcymi, które są szczególnie niebezpieczne dla młodych organizmów dzieci i mogą zaburzyć ich prawidłowy rozwój.

Załadunek i rozładunek zwierząt, a także prace przy uboju i rozbiorze zwierząt.

Z tego typu pracami wiąże się zagrożenie obrażeniami ze strony broniących się zwierząt, a ubój może dodatkowo spowodować uraz psychiczny u młodego człowieka.

Spawanie elektryczne i gazowe oraz pomoc przy tych pracach.

Istnieje zagrożenie naświetleniem szkodliwym promieniowaniem i poparzeniem dłoni oraz twarzy. Jest też ryzyko porażenia prądem oraz zatrucia gazami spawalniczymi. Spawanie i prace pomocnicze wymagają specjalistycznej wiedzy i umiejętności oraz stosowania środków ochrony osobistej.

Prace z wykorzystaniem substancji chemicznych, w tym przede wszystkim substancji żrących, paliw, chemicznych środków ochrony roślin, nawozów (szczególnie wapna palonego).

Nawozy i środki ochrony roślin zwykle są szkodliwe lub trujące. Niebezpieczne dla organizmu, nawet dorosłego, są środki chemiczne zwłaszcza I i II klasy toksyczności, dlatego ich stosowanie wymaga wcześniejszego specjalistycznego przeszkolenia i używania ochron osobistych. Tlenkowe wapno nawozowe ma silne właściwości pylące, żrące i parzące. Podczas prac związanych z jego załadunkiem, wyładunkiem i wysiewem może dojść do poważnych poparzeń błon śluzowych, oczu i skóry.

Prace z użyciem rozpuszczalników organicznych oraz kontakt z tymi substancjami.

Rozpuszczalniki (benzyny, rozpuszczalniki nitro, chlorokauczukowe i inne) wykorzystywane w farbach, lakierach czy klejach, są szkodliwe dla zdrowia. Niektóre z nich są rakotwórcze lub mają właściwości narkotyczne. Oddziałują na układ nerwowy i mogą powodować trwałe szkody w organizmie. Ponadto ich pary tworzą z powietrzem  mieszaniny wybuchowe. Niedozwolony jest również udział dzieci w pracach związanych z topieniem i podgrzewaniem lepiku i smoły z uwagi na zagrożenie wybuchem, pożarem i poparzeniem. Opary lepiku i smoły także zawierają rozpuszczalniki organiczne i również są niebezpieczne.

Rozpalanie i obsługa pieców centralnego ogrzewania.

Obsługa pieców wiąże się z niebezpieczeństwem wybuchu i pożaru, a tym samym z dużym ryzykiem poparzeń tułowia, twarzy i rąk. Ryzyko dotyczy obsługi pieców centralnego ogrzewania, parników, kotłów do gotowania i suszarni.

Prace w silosach i zamkniętych zbiornikach, a także opróżnianie zbiorników szamb, wywóz gnojówki i gnojowicy.

Poza niebezpieczeństwem urazów mechanicznych, wiąże się z nimi ryzyko śmiertelnego zatrucia. W zamkniętych zbiornikach może brakować tlenu, mogą tam również kumulować się gazy, takie jak: siarkowodór, metan, dwutlenek węgla. W dużych stężeniach gazy te są szkodliwe lub zabójcze. W żadnym wypadku dzieci nie mogą mieć z nimi kontaktu.

Prace na wysokości, np. na pomostach, drabinach, drzewach, dachach.

Dzieci bywają mniej uważne, zwłaszcza gdy są pochłonięte powierzonym zadaniem. Nie są w stanie ocenić zagrożenia i przewidzieć skutków nieostrożności. Upadek grozi poważnym urazem głowy, kręgosłupa lub kończyn, a nawet śmiercią.

Kopanie rowów i dołów oraz wykonywanie jakichkolwiek czynności w wykopach.

Występuje niebezpieczeństwo oberwania i obsunięcia się ścian wykopu, a w następstwie zasypania osoby pracującej. Osunięte masy ziemi mogą spowodować uduszenie dziecka lub doprowadzić do złamań i zmiażdżeń.

Przebywanie w środowisku o dużym natężeniu hałasu, niedostatecznym oświetleniu, w pomieszczeniach zapylonych pyłami pochodzenia roślinnego, oraz wykonywanie czynności narażających na kontakt z chorobotwórczymi czynnikami biologicznymi (bakteriami, roztoczami, pasożytami zwierzęcymi, grzybami). Zagrożeniem są też gazy spawalnicze i związane ze spawaniem promieniowanie.

Czynniki te mogą powodować uszkodzenie słuchu, wzroku oraz choroby zakaźne i alergiczne oraz zatrucia. Pracę w takich warunkach mogą wykonywać tylko osoby dorosłe, stosujące środki ochrony dróg oddechowych, wzroku i słuchu.

Prace wymuszające długotrwałe przyjmowanie  nienaturalnej pozycji ciała.

Tego typu czynności, często powtarzane, mogą prowadzić do deformacji stawów i kości młodego, rozwijającego się jeszcze organizmu. Na uszkodzenia szczególnie narażony jest kręgosłup, a jego zwyrodnienia mogą okazać się nieodwracalne i wywołują chroniczny ból.

Czynności związane z dźwiganiem i ręcznym przenoszeniem ciężkich przedmiotów.

Ręczne prace transportowe są przeznaczone dla osób dorosłych, ponieważ wymagają odpowiedniej siły fizycznej. Dzieci nie powinny wykonywać prac wymuszających długotrwałe przyjmowanie nienaturalnej pozycji ciała i dźwigać ciężkich przedmiotów. Młoda osoba, jest narażona na bóle i uszkodzenia kręgosłupa, a jego zwyrodnienia mogą okazać się nieodwracalne, kontuzje stawów oraz zerwanie mięśni.