W lipcu i sierpniu kukurydzy zagraża stonka kukurydziana, co dotyczy głównie plantacji uprawianych w monokulturze. Stadium szkodliwym są larwy oraz owady dorosłe. Chrząszcze stonki kukurydzianej zagrażają kolbom, przegryzają świeże znamiona, doprowadzają do słabszego zaziarnienia kolb. Mogą też wyjadać miękkie ziarniaki oraz uszkadzać blaszki liściowe. Jednak największe straty w uprawie wywołuje żerowanie larw, które znajdują się w glebie i przygryzają korzenie kukurydzy, co w konsekwencji prowadzi do wylegania całych roślin.
W Polsce stonka kukurydziana pojawiła się po raz pierwszy w 2005 roku na Podkarpaciu i stała się szkodnikiem kwarantannowym. Niestety pomimo stosowanych procedur fitosanitarnych, skuteczne dalsze zapobieganie rozprzestrzenianiu się szkodnika okazało się niemożliwe. W związku z tym w 2014 roku zostało opublikowane rozporządzenie w sprawie skreślenia zachodniej kukurydzianej stonki korzeniowej z listy organizmów kwarantannowych. Komisja Europejska uzasadniła swoją decyzję tym, że nie istnieją środki, które pozwoliłyby na skuteczne zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się tego szkodnika, a stosowana kwarantanna nie przynosiła zamierzonych efektów.
Problem związany z występowaniem stonki kukurydzianej dotyczy przede wszystkim kukurydzy uprawianej w monokulturze. Zatem podstawowym sposobem ochrony kukurydzy przed omawianym szkodnikiem powinien być płodozmian. Według zaleceń 2-3 letnia przerwa w uprawie kukurydzy na tym samym polu pozwala na przerwanie cyklu rozwojowego szkodnika. Jednak
w rejonach wielkoobszarowych upraw kukurydzy lub gdy w gospodarstwie z różnych względów nie można przerwać monokultury, dostosowanie się do tych zaleceń jest trudne.
W programie ochrony kukurydzy znajdziemy preparaty do zwalczania chrząszczy -
będziemy mogli wykonać zabieg jeżeli dysponujemy opryskiwaczem, który umożliwi wjazd
w wysoki łan kukurydzy. Na chwilę obecną brak jest zarejestrowanych środków do zwalczania larw, które są sprawcami największych szkód. Miejmy nadzieję, że w niedalekiej przyszłości zostaną zarejestrowane środki chemiczne lub biologiczne do zwalczania larw żerujących
w glebie. Przykładem wykorzystywania metody biologicznej w ochronie kukurydzy przed szkodnikami, jest stosowanie biopreparatów przeciwko omacnicy prosowiance.
Bez wątpienia licznemu występowaniu stonki kukurydzianej sprzyjają warunki klimatyczne. Rosnące zagrożenie ze strony tego szkodnika, związane jest z jego doskonałą adaptacją do zmieniających się warunków klimatycznych. Według danych IOR-PIB w latach 2006–2008 pierwsze chrząszcze na polskich plantacjach kukurydzy pojawiały się pod koniec lipca lub w połowie tego miesiąca, tak z czasem termin ten przesunął się na pierwsze dni lipca. W roku bieżącym (podobnie jak w 2018) pojaw chrząszczy stonki kukurydzianej odnotowano w trzeciej dekadzie czerwca. Wczesny pojaw szkodnika w uprawie kukurydzy to dłuższy czas jego żerowania i namnażania się na plantacji.
Po zniesieniu kwarantanny Komisja Europejska wydała Zalecenia nr 2014/63/UE z dnia 6 lutego 2014 roku w sprawie środków na rzecz zwalczania zachodniej kukurydzianej stonki korzeniowej na obszarach Unii, na których potwierdzono jej obecność. Na podstawie tych zaleceń Instytut Ochrony Roślin-PIB opracował strategię integrowanej ochrony kukurydzy przed stonką kukurydzianą. Stosowanie się do tych zaleceń jest dobrowolne.
Link do zaleceń: https://www.ior.poznan.pl/1034,strategia-integrowanej-ochrony-kukurydzy-przed-zachodnia-kukurydziana-stonka-korzeniowa-ulotka
Tekst i zdjęcia: Edyta Baca
Źródło: IOR-PIB
